‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod efnvoer-Yee<Ùe’ -Yeeie oes

‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod efnvoer-Yee<Ùe’ -Yeeie oes

(efJeMes<e— ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod efnvoer Yee<Ùe

DeOÙeeÙe leerve Yeeie ceW)

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe:

leermeje DeOÙeeÙe

----------

YeejleerÙe ‘leòJe-oMe&ve’ keâe efveÛeesÌ[ nw FmeceW

‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ ceW veew yeÇeÿeCe nQ~ Fvekesâ Devleie&le jepee pevekeâ kesâ Ùe%e ceW cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes efJeefYevve leòJe-JesòeeDeeW Éeje ØeMve hetÚs ieS nQ Deewj Gvekesâ Gòej Øeehle efkeâS ieS nQ~ efJeot<eer ieeieea Éeje yeej-yeej ØeMve hetÚs peeves hej cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe GvnW Deheceeefvele keâjkesâ jeskeâ osles nQ~ hegve: meYee keâer Devegceefle mes efJeot<eer ieeieea Éeje efheâj ØeMve hetÚs peeles nQ~ cenef<e& kesâ GòejeW mes mevleg<š neskeâj efJeot<eer ieeieea Deheveer hejepeÙe mJeerkeâej keâj uesleer nw~ Fmeer Øekeâej MeekeâuÙe $e+ef<e DeefleØeMve keâjves kesâ keâejCe Deheceeefvele nesles nQ~ Fmeer keâe GuuesKe ØeMveesòej ™he ceW ÙeneB efkeâÙee ieÙee nw~ Fme DeOÙeeÙe ceW YeejleerÙe ‘leòJe-oMe&ve’ keâe efveÛeesÌ[ Øeehle neslee nw~

--------------------------------

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- ØeLece yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

henuee yeÇeÿeCe

--------

(DeMJeue yeÇeÿeCe : cegefkeäle hej ÛeÛee&)

--------------------

yeÇÿe%eeve Deewj cegefkeäle hej ÛeÛee&

kesâ efueS DeeÙeesefpele Fme keâeÙe&›eâce

ceW heebÛeeue-ØeosMe kesâ Deveskeâ

efJeÉeveeW ves Yeeie efueÙee

-------------

(meejebMe—Skeâ yeej efJeosnjepe pevekeâ ves Skeâ ceneved Ùe%e keâe DeeÙeespeve efkeâÙee~ Gme Ùe%e ceW ‘kegâ®’ Deewj ‘heebÛeeue’ ØeosMe kesâ Deveskeâ efJeÉeved heOeejs~ jepee ves Ùen peeveves kesâ efueS efkeâ GveceW meyemes Glke=â<š efJeÉeved keâewve nw, Deheveer ieewMeeuee mes Skeâ menm$e mJemLe ieewDeeW (ieeÙeeW) kesâ meeRieeW hej mJeCe& yeBOeJee efoÙee Deewj meYeer keâes mecyeesefOele keâjles ngS keâne—‘pees Yeer meJee&efOekeâ ‘yeÇÿeefve<"’ nw, Jen Fve mJeCe&-peefÌ[le ieewDeeW (ieeÙeeW) keâes ues peeS~ Gve efJeÉeved yeÇeÿeCeeW ceW-mes efkeâmeer keâe Yeer meenme veneR ngDee efkeâ ieeÙeeW keâes Deheves meeLe ues peeves keâer yeele keân Yeer mekesâ~ meYee ceW keâe]heâer osj lekeâ Ûeghheer yeveer jner~ efheâj ÙekeâeÙekeâ Gme Ûeghheer keâes leesÌ[ves kesâ efueS cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe KeÌ[s ngS Deewj Deheves Skeâ efMe<Ùe meewcÙe meeceßeJee mes Gve ieTDeeW (ieeÙeeW) keâes neBkeâ ues peeves kesâ efueS keâne~ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keâer yeele megvekeâj JeneB GheefmLele DevÙe efJeÉeved yeÇeÿeCe ›eâesefOele nes G"s Deewj ÛeerKeves-efÛeuueeves ueies efkeâ Ùes (cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe) ncemes ßes<" kewâmes nQ? leye Gvekesâ ceOÙe Meem$eeLe& ngDee~ meyemes henues Ùe%e kesâ neslee (Ùe%e ceW Deengefle osves Jeeuee) DeMJeue ves ØeMve efkeâS Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gvekesâ meYeer ØeMveeW kesâ Gòej efoS—

DeMJeue ves hetÚe efkeâ ‘ns cegefveJej! peye Ùen meeje efJeMJe ‘ce=lÙeg’ kesâ DeOeerve nw, leye kesâJeue Ùepeceeve ner efkeâme Øekeâej ce=lÙeg kesâ yevOeve keâe Deefle›eâceCe keâj mekeâlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ ‘neslee’ veecekeâ ‘$e+eflJekeâ’ (Jesocev$eeW Éeje keâce&keâeC[ keâjeves Jeeuee JÙeefkeäle, efpemes ‘neslee’ Yeer keânles nQ) Jeekedâ (JeeCeer) Deewj Deefive nw~ Jen Fve oesveeW MeefkeäleÙeeW kesâ Éeje ce=lÙeg keâes heej keâj mekeâlee nw~ Jener cegefkeäle’ Deewj ‘Deeflecegefkeäle’ nw~ Fmekeâe YeeJe Ùener nw efkeâ pees ‘neslee’ JeeCeer Éeje GodYetle cev$eeW Deewj Ùe%e keâer Deefive kesâ Éeje hejced ‘yeÇÿe’ keâe OÙeeve keâjles ngS ‘veeo-OJeefve’ Glhevve keâjlee nw, Jen Gme ‘veeo-OJeefve (veeo-yeÇÿe) Éeje ce=lÙeg keâes Yeer peerle ueslee nw~ ‘neslee’ Ùe%e keâe hegjesefnle neslee nw, Jen Ùe%e ceW JeeCeer Éeje ‘De#ej-yeÇÿe’ keâer ner meeOevee keâjlee nw~ Gmekeâer meeOevee keâjves Jeeuees efmeæ hegjesefnle ‘ce=lÙeg’ keâes Yeer Deheves JeMe ceW keâjves Jeeuee neslee nw~ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe Fmeer Deesj mebkesâle keâjles nQ~

DeMJeue—‘ns cegefveJej! mecemle ‘ÂMÙe-peieled’ efove Deewj jeef$e kesâ DeOeerve nQ~ Fmekeâe Deefle›eâceCe kewâmes efkeâÙee pee mekeâlee nw DeLee&led Fme hej efJepeÙe keâe GheeÙe keäÙee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘$e+eflJekedâ ‘ves$e’ Deewj ‘metÙe&’ kesâ ceeOÙece mes cegkeäle nes mekeâlee nw, DeLee&led jele Deewj efove hej efJepeÙe Øeehle keâj mekeâlee nw~ ‘DeOJeÙeg&’ (Ùe%e keâjves Jeeuee ÙepegJexoer, hegjesefnle) ner Ùe%e keâe Ûe#eg Ùeeveer ‘ves$e’ nw~ Dele: ves$e ner DeeefolÙe Ùeeveer ‘metÙe&’ nw Deewj Jener ‘DeOJeÙeg&’ nw~ ‘cegefkeäle’ Deewj ‘Deeflecegefkeäle’ Yeer Jener nw~ Fmekeâe DeLe& Ùen nw efkeâ DeOJeÙeg& $e+eflJekedâ keâe keâeÙe& efJeefOeJele cev$eesÛÛeej keâjles ngS Ùe%e ceW Deengefle osvee neslee nw~ otmejs, ‘Ûe#eg’ keâe leelheÙe& Yeeweflekeâ-Ûe#egDeeW mes ve neskeâj ‘ceve’ keâer DeeBKeeW mes nw~ Skeâ Ùeesieer ceve keâer FvneR DeeBKeeW mes ‘F[e’ (Ûevõ) Deewj ‘efhebieuee’ (metÙe&) veeefÌ[ÙeeW keâe Yesove keâjkesâ meg<egcvee ceW ueerve neskeâj peerJevecegkeäle nes peelee nw~ Gmes jele keâe DevOekeâej Deewj efove keâe ØekeâeMe Skeâ meceeve ner Øeleerle neslee nw~ Ùen Skeâ Ùeewefiekeâ Øeef›eâÙee nw~’

DeMJeue—‘ns cegefveJej! meye-kegâÚ ‘ke=â<Ce-he#e’ Deewj ‘Megkeäue-he#e’ kesâ DeOeerve nw~ efheâj Ùepeceeve efkeâme Øekeâej Fvemes cegkeäle nes mekeâlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘$e+eflJeped, Godieelee, JeeÙeg Deewj ØeeCe kesâ ceeOÙece mes cegkeäle nes mekeâlee nw~ ‘Godieelee’ keâes Ùe%e keâe ‘ØeeCe’ keâne ieÙee nw leLee Ùen ‘ØeeCe’ ner JeeÙeg Deewj Godieelee nw~ Ùener ‘cegefkeäle’ Deewj ‘Deeflecegefkeäle’ keâe mJe™he nw~’

ÙeneB Fve oesveeW he#eeW keâe leelheÙe& mJej-efJe%eeve hej DeeOeeefjle nw~ ØeeCeeÙeece ceW ØeeCeJeeÙeg keâer ieefle keâes efmeæ keâjkesâ ceve keâes Meevle efkeâÙee pee mekeâlee nw~ Gmekesâ Éeje ce=lÙeg keâer ieefle Yeer jeskeâer pee mekeâleer nw~ pees Ùeesieer ØeeCeeÙeece kesâ DeYÙeeme mes MJeeme keâes peerle ueslee nw, Gmekesâ mecemle Yeeweflekeâ-efJekeâej ve<š nes peeles nQ~ Fve efJekeâejeW keâe ve<š nesvee ner ce=lÙeg hej efJepeÙe heevee nw~

DeMJeue—‘ns $e+ef<eJej! Ùen pees Devleefj#e nw, efvejeuecye DeLee&led DeeOeejnerve Øeleerle neslee nw~ efheâj Ùepeceeve kewâmes mJeiee&jesnCe keâjlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘$e+eflJepe, yeÇÿee Deewj Ûevõcee kesâ Éeje mJeiee&jesnCe keâjlee nw~ ‘ceve’ ner Ûevõcee nw~ ‘ceve’ ner Ùe%e keâe yeÇÿee nw~ ‘cegefkeäle’ Deewj ‘Deeflecegefkeäle’ Yeer Jener nw; ÙeneB ‘ceve’ Deewj ceve ceW G"s efJeÛeejeW keâer DelÙevle leer›e Deewj Devevle ieefle keâer Deesj mebkesâle nw~ ceve Deewj ceve kesâ efJeÛeejeW keâes IeveerYetle keâjkesâ kegâÚ-Yeer Øeehle efkeâÙee pee mekeâlee nw~ Gmes efkeâmeer DeeOeej keâer DeeJeMÙekeâlee veneR nesleer~

DeMJeue—‘neslee’ $e+eflJekedâ Deepe Ùe%e ceW efkeâleveer $e+ÛeeDeeW keâe GheÙeesie keâjsiee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘leerve $e+ÛeeDeeW keâe~’

DeMJeue—‘Gve $e+ÛeeDeeW kesâ veece keäÙee nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘henueer ‘hegjesvegJeekeäÙee’ (Ùe%e mes henues), otmejer ‘Ùeepcee’ (Ùe%e kesâ meceÙe GÛÛeefjle) leLee leermejer ‘MemÙee’ (Ùe%e kesâ yeeo keâer mlegefleÙeeB) nQ~’

DeMJeue—‘Fvemes efkeâmekeâes peerlee peelee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘mecemle ØeeCeer-mecegoeÙe keâes~’

DeMJeue—‘Deepe Ùe%e ceW efkeâleveer DeengefleÙeeB [eueer peeSBieer?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘leerve~’

DeMJeue—‘keâewve-keâewve meer?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘henueer Jen, pees nesce hej ØeppeJeefuele nesleer nw~ otmejer Jen, pees nesce keâjves hej Meyo keâjleer nw Deewj leermejer Jen, pees nesce keâjves hej he=LJeer ceW mecee peeleer nw~ Fvemes Ùe%eceeve ‘osJeueeskeâ’, ‘efhele=ueeskeâ’ Deewj ‘ce=lÙegueeskeâ’ keâes peerle ueslee nw~

DeMJeue—‘ns cegefveJej! Deepe Godieelee Fme Ùe%e ceW efkeâleves mlees$eeW keâe ieeÙeve keâjsiee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘leerve mlees$eeW keâe~ Jes leerve mlees$e Fme Øekeâej nQ—hegjesvegJeekeäÙee, ÙeepÙee Deewj MemÙee~’ hegjesvegJeekeäÙee mes he=LJeerueeskeâ hej, ÙeepÙee mes Devleefj#e ueeskeâ keâes leLee MemÙee mes Åegueeskeâ (mJeie&ueeskeâ) hej efJepeÙe Øeehle keâer pee mekeâleer nw~’

Flevee megvekeâj DeMJeue ceewve nes ieS Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keâer ßes<"lee keâes mJeerkeâej keâjkesâ heerÚs nš ieS~

-------------------------------------

Ô pevekeâes n Jewosnes yengoef#eCesve Ùe%esvespes~ le$e n

kegâ®he_Ûeeueeve yeÇeÿeCee DeefYemeceslee yeYetJegmlemÙe n

pevekeâmÙe JewosnmÙe efJeefpe%eemee yeYetJe keâ: efmJeos<eeb yeÇeÿeCeeveecevetÛeevelece Fefle~ me n ieJee Bd

menœeceJe®jesOe oMeoMe heeoe SkewâkeâmÙee:

Me=ÁÙeesjeyeæe yeYetJeg:~ ~~ 3-1-1~~

Ô pevekeâes n Jewosnes yengoef#eCesve Ùe%esvespes~ le$e n

kegâ®he_Ûeeueeve yeÇeÿeCee DeefYemeceslee yeYetJeg:, lemÙe n

pevekeâmÙe JewosnmÙe efJeefpe%eemee yeYetJe, keâ: efmJeos<eeb yeÇeÿeCeeveecevetÛeevelece Fefle~ me n ieJeeced

menœeceJe®jesOe, oMe oMe heeoe SkewâkeâmÙee:

Me=ÁÙeesjeyeæe yeYetJeg:~ ~~ 3-1-1~~

DeLee&led— efJeosn kesâ jepee pevekeâ ves Skeâ yengle DeefOekeâ oef#eCee Jeeuee (DeMJecesOe) Ùe%e efkeâÙee~ JeneB kegâ®DeeW Deewj heebÛeeueeW kesâ yeÇeÿeCe Skeâef$ele ngS Les~ efJeÉeveeW kesâ mecetn keâes osKekeâj jepee pevekeâ keâes Ùen peeveves keâer FÛÚe ngF& efkeâ GheefmLele yeÇeÿeCeeW ceW DevegJeÛeve (ØeJeÛeve) keâjves ceW meyemes yeÌ{keâj keâewve nw DeLee&led F efJeÉeveeW ceW meyemes yeÌ[e efJeÉeved keâewve nw? FmeefueS GvneWves Skeâ menœe ieewSB ieewMeeuee ceW jeskeâ ueeR~ FveceW mes ØelÙeskeâ kesâ meeRieeW hej ome-ome mJeCe& cegõeSB (ome-ome meesves kesâ efmekeäkesâ) yeBOes ngS Les~

~~3-1-1~~

leevnesJeeÛe yeÇeÿeCee YeieJevlees Ùees Jees yeÇefÿe<": me Slee iee

Gopeleeefceefle~ les n yeÇeÿeCee ve oOe=<egjLe n Ùee%eJeukeäÙe: mJecesJe

yeÇÿeÛeeefjCecegJeeÛewlee: Slemed meewcÙeesope meeceßeJee Fefle~ lee nesoeÛekeâj~

les n yeÇeÿeCeeMÛeg›egâOeg: keâLeb veg vees yeÇefÿe<"es yeÇgJeerleslÙeLe n

pevekeâmÙe JewosnmÙe nesleeÓMJeuees yeYetJe~ me nwveb heØeÛÚ, lJeb

veg Keueg ve:, Ùee%eJeukeäÙe yeÇefÿe<"esÓefme Fefle~ me nesJeeÛe vecees JeÙeb

yeÇefÿe<"eÙe kegâceex ieeskeâecee SJe JeÙe Bd mce Fefle~ le Bd n lele SJe

Øe<šgb oOeÇs nesleeÓMJeue:~ ~~3-1-2~~

leevnesJeeÛe, yeÇeÿeCee YeieJevlees, Ùees Jees yeÇefÿe<": me Slee ieeGopeleeefceefle~ les n yeÇeÿeCee ve oOe=<eg, DeLe n Ùee%eJeukeäÙe: mJecesJeyeÇÿeÛeeefjCecegJeeÛe, Slee: Slemed meewcÙeesope meeceßeJee Fefle~ lee nesoeÛekeâj~ les n yeÇeÿeCeeMÛeg›egâOeg:, keâLeb veg vees yeÇefÿe<"es yeÇgJeerlesefle, DeLe n pevekeâmÙe JewosnmÙe nesleeMJeuees yeYetJe~ me nwveb heØeÛÚ, lJebveg Keueg ve:, Ùee%eJeukeäÙe yeÇefÿe<"esÓefme Fefle~ me nesJeeÛe vecees JeÙebyeÇefÿe<"eÙe kegâce&:, ieeskeâecee SJe JeÙeced mce Fefle~ leced n lele SJeØe<šgced oOeÇs nesleeÓMJeue:~ ~~ 3-1-2~~

DeLee&led— efJeosn kesâ jepee pevekeâ ves Gvemes keâne—‘hetpÙe yeÇeÿeCeieCe! Deehe meYeer ceW pees ßes<" ‘yeÇÿeefve<"’ nes, Jen Fve mJeCe& Jeeueer ieewDeeW (ieeÙeeW) keâes Deheves meeLe ues peeS~ efkeâvleg JeneB GheefmLele yeÇeÿeCeeW ceW-mes efkeâmeer keâe Flevee meenme ve ngDee efkeâ Jen mJeÙeb keâes meJe&ßes<" ‘yeÇÿeefve<"’ yeleekeâj Gve ieewDeeW keâes ues peeves keâer yeele keâns~ leye cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Deheves Skeâ yeÇÿeÛeejer efMe<Ùe mes keâne—‘ns meewcÙe meeceßeJee! legce FvnW (Fve ieeÙeeW keâes) Deheves meeLe neBkeâkeâj ues peeDees~’ ieg® keâer Dee%ee heekeâj meeceßeJee Gve ieeÙeeW keâes neBkeâj ues peeves ueiee~ Ùen osKekeâj JeneB GheefmLele meYeer yeÇeÿeCe ›eâesefOele nes G"s leLee keânves ueies—‘Ùen mJeÙeb keâes nce meyemes ßes<" kewâmes keânlee DeLeJee mecePelee nw?’ efJeJeeo yeÌ{lee osKekeâj jepee pevekeâ kesâ ‘neslee’ (Ùe%e ceW Deengefle osssvesJeeuee yeÇeÿeCe), efpevekeâe veece DeMJeue Lee, ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe —‘keäÙee nce meYeer ceW Deehe ßes/yeÌ[s efJeÉeved nQ?’ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘nce meyemes yeÌ{keâj efJeÉeved ‘yeÇÿe’ nQ Deewj ceQ ‘yeÇÿe’ keâes vecemkeâej keâjles ngS keânlee ntB efkeâ ceQ lees ieeÙeeW keâer Øeehle keâjves keâer FÛÚe jKelee ntB, FmeefueS ceQves meeceßeJee mes ieeÙe neBkeâ ues peeves kesâ efueS keâne nw~’ cenef<e& kesâ Gòej mes ‘neslee’ DeMJeue mevleg<š veneR ngDee leLee Gmeves cenef<e& mes DeefOekeâ ØeMve hetÚves keâe ceve yevee efueÙee~ ~~ 3-1-2~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoo Bd meJeË ce=lÙegveeÓÓhle Bd, meJeË

ce=lÙegveeÓefYehevveb kesâve Ùepeceevees ce=lÙeesjeefhleceeflecegÛÙele Fefle~

nes$eeflJe&peeÓFvee JeeÛee JeeiJew Ùe%emÙe neslee~ leÅesÙeb Jeekedâ

meesÓÙeceefive: me neslee mee cegefkeäle: meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-3~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced meJe&ced ce=lÙegveehleced, meJe&ced

ce=lÙegveeÓefYehevveced, kesâve Ùepeceevees ce=lÙeesjeefhleceeflecegÛÙele Fefle~

nes$eeflJe&peeÓFvee JeeÛee, JeeiJew Ùe%emÙe neslee~ leodÙesÙeb Jeekedâ

meesÓÙeceefive:, me neslee mee cegefkeäle: meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-3~~

DeMJeue ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe—‘Ùen meye, pees ce=lÙeg mes JÙeehle nw DeLee&led ce=lÙeg Éeje JeMe ceW efkeâÙee ngDee nw lees efheâj efkeâme meeOeve mes Ùepeceeve ce=lÙeg keâer hengBÛe mes hetCe&le: cegkeäle nes mekeâlee nw?’

DeMJeue keâe ØeMve megvekeâj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Jen Ùepeceeve ‘neslee’ (Ùe%e ceW Deengefle [eueves Jeeuee, hegjesefnle) ‘$e+eflJekeâ’ ™heer ‘Deefive’ Deewj ‘JeeCeer’ Éeje ce=lÙeg mes hetCe&le: cegkeäle nes mekeâlee nw~ JeeCeer ner Ùe%e keâe ‘neslee’ nw~ Ùen pees ‘JeeCeer’ nw, Ùener Ùen ‘Deefive’ nw, Ùener Ùen ‘neslee’ nw, Jen ‘cegefkeäle’ nw Deewj Jener ‘Deeflecegefkeäle’ nw~ ~~ 3-1-3~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoo Bd meJe&cenesje$eeYÙeeceehle Bd ,

meJe&cenesje$eeYÙeeceefYehevveb kesâve ÙepeceeveesÓnesje$eÙeesjeefhleceeflecegÛÙele

FlÙeOJeÙeg&CeeflJe&pee Ûe#eg<eeÓÓefolÙesve Ûe#egJez

Ùe%emÙeeOJeÙeg&mleÅeefoob Ûe#eg: meesÓmeeJeeefolÙe: meesÓOJeÙeg&: mee

cegefkeäle: meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-4~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced meJe&cenesje$eeYÙeeceehleced,

meJe&cenesje$eeYÙeeceefYehevveced, kesâve ÙepeceeveesÓnesje$eÙeesjeefhleceeflecegÛÙele

Fefle~ DeOJeÙeg&CeeflJe&pee Ûe#eg<eefolÙesve, Ûe#egJez

Ùe%emÙeeOJeÙeg&, leodÙeefooced Ûe#eg: meesÓmeeJeeefolÙe:, meesÓOJeÙeg&:, mee

cegefkeäle:, meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-4~~

DeMJeue ves hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! Ùen pees Yeer kegâÚ nw, meye efove Deewj jeef$e mes JÙeehle nw Ùeeveer meye efove Deewj jele kesâ DeOeerve nw~ leye efkeâme meeOeve kesâ Éeje Ùepeceeve efove Deewj jeef$e keâer hengBÛe mes Deeflecegkeäle nes mekeâlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej osles ngS keâne—‘DeOJeÙeg&-$e+eflJekeâ Deewj ves$e-™heer metÙe& kesâ Éeje~ ‘DeOJeÙeg&’ Ùe%e keâe ves$e nw~ Dele: Ùen pees ves$e nw, Jen Ùen metÙe& nw Deewj Jen DeOJeÙeg& nw, Jen cegefkeäle nw, Deewj Jener Deeflecegefkeäle nw~’ ~~ 3-1-4~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoo Bd meJeË

hetJe&he#eehejhe#eeYÙeeceehle Bd , meJeË

hetJe&he#eehejhe#eeYÙeeceefYehevveb kesâve Ùepeceeve:

hetJe&he#eehejhe#eÙeesjeefhleceeflecegÛÙele FlÙegodiee$eeflJe&pee JeeÙegvee

ØeeCesve, ØeeCees Jew Ùe%emÙeesodieelee~ leÅeesÓÙeb ØeeCe: me JeeÙeg:

Godieelee mee cegefkeäle: meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-5~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced meJe&ced

hetJe&he#eehejhe#eeYÙeeceehleced, meJe&ced

hetJe&he#eehejhe#eeYÙeeceefYehevveced, kesâve Ùepeceeve:

hetJe&he#eehejhe#eÙeesjeefhleceeflecegÛÙele Fefle~ Godiee$eeflJe&pee JeeÙegvee

ØeeCesve, ØeeCees Jew Ùe%emÙeesodieelee~ leÅeesÓÙeb ØeeCe: me JeeÙeg:,

Godieelee mee cegefkeäle:, meeÓeflecegefkeäle:~ ~~ 3-1-5~~

DeMJeue ves hetÚe—‘ns cenef<e& ÙeeeJeukeäÙe! Ùen pees-kegâÚ nw, meye ‘hetJe&he#e’ (Megkeäue he#e, efpemeceW Ûevõcee yeÌ{lee nw) Deewj ‘Dehejhe#e’ (ke=â<Cehe#e, efpemeceW Ûevõcee Iešlee nw DeLeJee Gmekeâe #ejCe neslee nw) mes JÙeehle nw Ùeeveer meye hetJe&he#e Deewj Dehejhe#e Éeje JeMe ceW efkeâÙee ngDee nw lees efheâj efkeâme GheeÙe mes Ùepeceeve hetJe&he#e Deewj Dehejhe#e keâer JÙeeefhle mes heej neskeâj cegkeäle neslee nw Ùeeveer cegefkeäle Øeehle keâjlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘Godieelee $e+eflJekedâ mes Deewj JeeÙeg™he ØeeCe mes; keäÙeeWefkeâ ‘Godieelee’ Ùe%e keâe ØeeCe ner nw leLee Ùen pees ‘ØeeCe’ nw, Jener JeeÙeg nw, Jener Godieelee nw, Jener cegefkeäle nw Deewj Jener Deeflecegefkeäle nw~’ ~~ 3-1-5~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoocevleefj#eceveejcyeCeefceJe kesâveeÓÓ›eâcesve

Ùepeceeve: mJeieË ueeskeâcee›eâcele Fefle yeÇÿeCeeflJe&pee cevemee ÛevõsCe

cevees Jew Ùe%emÙe yeÇÿee~ leÅeefoob ceve: meesÓmeew Ûevõ: me yeÇÿee

mee cegefkeäle: meeeflecegefkeäleefjlÙeeflecees#ee DeLe mecheo:~’ ~~ 3-1-6~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced Devleefj#eceveejcyeCeefceJe, kesâvee›eâcesve

Ùepeceeve: mJeieË ueeskeâcee›eâcele Fefle~ yeÇÿeCeeflJe&pee cevemee ÛevõsCe,

cevees Jew Ùe%emÙe yeÇÿee~ leÅeefoob ceve: meesÓmeew Ûevõ:, me yeÇÿee

mee cegefkeäle: meeeflecegefkeäle FlÙeeflecees#ee, DeLe mecheo:~’ ~~ 3-1-6~~

DeMJeue ves hetÚe—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! Ùen pees Devleefj#e (DeekeâeMe) nw, Jen efvejeuecye-mee DeLee&led efyevee efkeâmeer menejs DeLeJee meerÌ{er kesâ nw~ Dele: Ùepeceeve efkeâme Deeuecyeve (menejs DeLeJee ÛeÌ{eJe) mes mJeie&ueeskeâ ceW ÛeÌ{lee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘yeÇÿee $e+eflJepe kesâ Éeje Deewj ceve-™heer Ûevõcee mes~ ‘yeÇÿee’ Ùe%e keâe ‘ceve’ ner nw Deewj Ùen pees ‘ceve’ nw Jener Ùen Ûevõcee nw, Jener yeÇÿee nw, Jener cegefkeäle nw, Jener Deeflecegefkeäle nw~’ ~~ 3-1-6~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe keâefleefYejÙeceÅeefiYe&nexleeefmcevÙe%es keâefj<Ùeleerefle~ efleme=efYeefjefle~ keâleceemleeefmleœe Fefle~ hegveesvegJeekeäÙee Ûe ÙeepÙee Ûe MemÙewJe le=leerÙee~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~ Ùeled efkeâ_Ûesob ØeeCeYe=efoefle~

~~ 3-1-7~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, keâefleefYejÙeceÅeefiYe&nexleeefmcevÙe%es keâefj<Ùeleerefle~ efleme=efYeefjefle~ keâleceemleeefmleœe Fefle~ hegveesvegJeekeäÙeeÛe ÙeepÙee Ûe MemÙewJe le=leerÙee~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~ Ùeled efkeâ_Ûesob ØeeCeYe=efoefle~~~ 3-1-7~~

DeMJeue ves hetÚe—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! Deepe ‘neslee’ (Ùe%e ceW Deengefle ossves Jeeuee) efkeâleveer $e+ÛeeDeeW keâe Fme Ùe%e ceW Mebmeve (hee") keâjsiee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘leerve $e+ÛeeDeeW keâe~’

DeMJeue—‘Jes leerve keâewve-meer nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘hegjesvegJeekeäÙee (pees Ùe%e ceW nefJe [eueves mes hetJe& heÌ{er peeleer nw), ÙeepÙee (pees Ùepevekeâeue ceW heÌ{er peeleer nw) Deewj leermejer MemÙee (efpememes mlegefle keâer peeleer nw)~’ ~~ 3-1-7~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe keâlÙeÙeceÅeeOJeÙeg&jefmcevÙe%e Deengleernex<Ùeleerefle~ efleœe Fefle~ keâleceemleeefmleœe Fefle~

Ùee nglee GppJeueefvle Ùee nglee Deeflevesovles Ùee nglee DeefOeMesjsles~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~ Ùee nglee

GppJeueefvle osJeueeskeâcesJe leeefYepe&Ùeleerefle oerhÙele FJe efn osJeueeskeâes~ Ùee nglee Deeflevesovles efhele=ueeskeâcesJe

leeefYepe&ÙelÙeleerJe efn efhele=ueeskeâes~Ùee nglee DeefOeMesjles ceveg<ÙeueeskeâcesJe leeefYepe&ÙelÙeOe

FJe efn ceveg<Ùeueeskeâ:~ ~~ 3-1-8~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, keâlÙeÙeceÅeeOJeÙeg&jefmcevÙe%e Deengleernex<Ùeleerefle~ efleœe Fefle~

keâleceemleeefmleœe Fefle~

Ùee nglee GppJeueefvle, Ùee nglee Deeflevesovles, Ùee nglee

DeefOeMesjsles~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~ Ùee nglee

GppJeueefvle osJeueeskeâcesJe leeefYepe&Ùeefle, oerhÙele FJe

efn osJeueeskeâes~ Ùee nglee Deeflevesovles efhele=ueeskeâcesJe

leeefYepe&ÙelÙe, DeleerJe efn efhele=ueeskeâes~

Ùee nglee DeefOeMesjles ceveg<ÙeueeskeâcesJe leeefYepe&Ùeefle,

DeOe FJe efn ceveg<Ùeueeskeâ:~ ~~ 3-1-8~~

DeMJeue ves hetÚe—‘ns cenef<e& ÙeeeJeukeäÙe! Deepe Fme Ùe%e ceW Ùen DeOJeÙeg& (Ùe%e keâjves Jeeuee ÙepegJexoer DeLee&led hegjesefnle) efkeâleveer DeengefleÙeeB nesce keâjsiee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘leerve~’

DeMJeue ves hetÚe—‘Jen leerve keâewve-keâewve meer nQ?’

cenef<e& ves Gòej efoÙee—‘pees nesce keâer peeves hej ØeppJeefuele nesleer nQ, pees nesce keâer peeves hej DelÙevle Meyo keâjleer nQ Deewj pees nesce keâer peeves hej he=LJeer hej ueerve nes peeleer nQ Ùeeveer mecee peeleer nQ~’

DeMJeue ves hetÚe—‘Fvekesâ Éeje Ùepeceeve efkeâmekeâes peerlelee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘pees nesce keâer peeves hej ØeppJeefuele nesleer nQ, Gvemes Ùepeceeve ‘osJeueeskeâ’ keâes ner peerle ueslee nw; keäÙeeWefkeâ osJeueeskeâ ceevees owoerhÙeceeve nes jne nw~ pees nesce keâer peeves hej DelÙevle Meyo keâjleer nQ, Gvemes Ùepeceeve ‘efhele=ueeskeâ’ keâes ner peerle ueslee nw; keäÙeeWefkeâ efhele=ueeskeâ ceevees DelÙevle Meyo keâjves Jeeuee nw~ pees nesce keâer peeves hej he=LJeer hej ueerve nes peeleer nQ DeLeJee mecee peeleer nQ, Gvemes Ùepeceeve ‘ceveg<Ùeueeskeâ’ keâes ner peerlelee nw; keäÙeeWefkeâ ceveg<Ùeueeskeâ DeOeesJeleea-mee nw~’

~~ 3-1-8~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe keâefleefYejÙeceÅe yeÇÿee Ùe%eb oef#eCelees

osJeleeefYeieexheeÙeleerlÙeskeâÙesefle~ keâlecee mewkesâefle~ ceve SJeslÙevevleb Jew

ceve:, Devevlee efJeMJes osJee DevevlecesJe me lesve ueeskebâ peÙeefle~ ~~ 3-1-9~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, keâefleefYejÙeceÅe yeÇÿee Ùe%eb oef#eCelees

osJeleeefYeieexheeÙeleerlÙe SkeâÙesefle~ keâlecee mewkesâefle~ ceve SJeslÙed,

Devevleced Jew ceve:, Devevlee efJeMJes osJee DevevlecesJe me

lesve ueeskebâ peÙeefle~ ~~ 3-1-9~~

DeMJeue ves hetÚe—‘Ùen yeÇÿee Ùe%e ceW oef#eCe keâer Deesj yew"keâj efkeâleves osJeleeDeeW Éeje Ùe%e keâer j#ee keâjlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Skeâ kesâ Éeje~’

DeMJeue ves hetÚe—‘Jen Skeâ osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Jen ‘ceve’ ner nw~ ceve Devevle nw Deewj efJeMJesosJe Yeer Devevle nQ; Dele: Gme ‘ceve’ mes Ùepeceeve ‘Devevle ueeskeâ’ keâes peerle ueslee nw~’ ~~ 3-1-9~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe keâlÙeÙeceÅeesodieeleefmcevÙe%es mleesef$eÙee:

mlees<Ùeleerefle~ efleœe Fefle~ keâleceemleeefmleœe Fefle~ hegjesvegJeekeäÙee Ûe

ÙeepÙee Ûe MemÙewJe le=leerÙee keâleceemlee Ùee DeOÙeelceefceefle~ ØeeCe SJe

hegjesvegJeekeäÙeeÓheevees Ùeepcee JÙeeve: MemÙee~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~

he=efLeJeerueeskeâcesJe hegjesvegJeekeäÙeÙee peÙelÙevleefj#eueeskebâ ÙeepÙeÙee

Åegueeskeâ Bd MemÙeÙee lelees n nesleeÓMJeue Ghejjece~ ~~ 3-1-10~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, keâlÙeÙeceÅeesodieeleefmcevÙe%es mleesef$eÙee:

mlees<Ùeleerefle~ efleœe Fefle~ keâleceemleeefmleœe Fefle~ hegjesvegJeekeäÙee Ûe

ÙeepÙee Ûe MemÙewJe le=leerÙee, keâleceemlee Ùee DeOÙeelceefceefle~ ØeeCe SJe

hegjesvegJeekeäÙee, Deheevees Ùeepcee, JÙeeve: MemÙee~ efkebâ leeefYepe&Ùeleerefle~

he=efLeJeerueeskeâcesJe hegjesvegJeekeäÙeÙee peÙeefle, Devleefj#eueeskebâ ÙeepÙeÙee

Åegueeskeâced MemÙeÙee, lelees n nesleeÓMJeue Ghejjece~ ~~ 3-1-10~~

DeMJeue ves hetÚe—‘Deepe kesâ Fme Ùe%e ceW Godieelee efkeâleveer mlees$e Ùee $e+ÛeeDeeW keâe mleJeve keâjsiee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘leerve keâe~’

DeMJeue ves hetÚe—‘Jes leerve keâewve meer nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘hegjesvegJeekeäÙee, ÙeepÙee Deewj leermejer MemÙee~’

DeMJeue ves hetÚe—‘FveceW pees MejerjevleJe&leer nQ, Jes keâewve-meer nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ØeeCe ner hegjesvegJeekeäÙee nw; Deheeve ÙeepÙee nw Deewj JÙeeve MemÙee nw~’

DeMJeue ves hetÚe—‘FveceW Ùepeceeve efkeâve hej peÙe Øeehle keâjlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘hegjesvegJeekeäÙee mes he=LJeerueeskeâ hej peÙe Øeehle keâjlee nw leLee ÙeepÙee mes Devleefj#eueeskeâ hej Deewj MemÙee mes Åegueeskeâ Ùeeveer mJeie&ueeskeâ hej efJepeÙe Øeehle keâjlee nw~ Fmekesâ heMÛeeled jepee pevekeâ kesâ Ùe%e keâe hegjesefnle Ùeeveer ‘neslee’ DeMJeue Ûeghe nes ieÙee, Gmeves ceewve meeOe efueÙee~

~~ 3-1-10~~

~~ Fefle ØeLeceb yeÇeÿeCeced ~

~~ ØeLece yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- efÉleerÙeb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

otmeje yeÇeÿeCe

--------

(Deele&Yeeie yeÇeÿeCe : peejlkeâejJe Deele&Yeeie-cenef<e&

Ùee%eJeukeäÙe kesâ ceOÙe Meem$eeLe&)

-----------------------------

‘Meyo’ keâeve Éeje megvee peelee nw, ‘keâeceveeSB’

ceve ceW ner Gefole nesleer nQ, ‘keâce&’ neLeeW mes

efkeâS peeles nQ, ‘mheMe&’ keâe DevegYeJe

lJeÛee ner keâjleer nw~

-----------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ otmejs yeÇeÿeCe ceW pejlkeâe™ kesâ heg$e Deele&Yeeie Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ceOÙe ngS Meem$eeLe& keâe JeCe&ve nw~

Deele&Yeeie cenef<e& mes ØeMve hetÚlee nw efkeâ ‘ns $e+ef<eJej! «eneW Deewj Deefle«eneW keâer mebKÙee efkeâleveer nw? leLee Jes «en Deewj Deefle«en keâewve-keâewve mes nQ?’ Fme ØeMve keâe Gòej osles ngS cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ—‘«en Dee" nQ leLee Dee" ner Deefle«en nQ; ‘JeekedâMeefkeäle’ «en nw Deewj ‘veece’ Deefle«en nw~ ‘jmevee’ Ùeeveer efpe£e «en nw Deewj ‘jme’ Deefle«en nw~ ‘ves$e’ «en nw Deewj ‘keâecevee’ Deefle«en nw~ ‘neLe’ «en nw leLee ‘keâce&’ Deefle«en nw~ ‘lJeÛee’ «en nw leLee ‘mheMe&’ Deefle«en nw~ Ùes Dee"eW «en Deewj Dee"eW Deefle«en Skeâ-otmejs kesâ hetjkeâ nQ; keäÙeeWefkeâ ‘Deheeve’ mes metBIeves keâe, ‘veece’ mes GÛÛeejCe keâe, ‘jme’ mes mJeeo keâe keâeÙe& neslee nw Deewj ‘™he’ oesveeW Éeje ner osKee peelee nw, ‘Meyo’ keâeve Éeje megvee peelee nw, ‘keâeceveeSB’ ceve ceW ner Gefole nesleer nQ, ‘keâce&’ neLeeW mes efkeâS peeles nQ, ‘mheMe&’ keâe DevegYeJe lJeÛee ner keâjleer nw~’

cenef<e& keâe Gòej megvekeâj Deele&Yeeie efheâj Dehevee veÙee ØeMve hetÚles nQ efkeâ ‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! Fme me=ef<š ceW pees-kegâÚ Yeer nw, Jen meye ce=lÙeg keâe «eeme nw~ Dele: Jen keâewve-mee osJelee nw, ce=lÙeg efpemekeâe Yeespeve nw?’ Fme hej cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘Deefive’ ner ce=lÙeg nw Deewj Jen peue keâe Yeespeve nw~ ‘ns Deele&Yeeie! Fme leLÙe keâes peeveves Jeeuee ce=lÙeg hej efJepeÙe Øeehle keâj ueslee nw~’

-----------------------------

‘ØeeCe’ Mejerj keâes veneR ÚesÌ[lee~ ‘DeelceleòJe’

Mejerj keâes ÚesÌ[ peelee nw~ Mes<e ØeeCe Mejerj

ceW jnkeâj JeeÙeg keâes Mejerj ceW KeeRÛelee nw~

Fmeer mes Mejerj hetâue peelee nw

------------------

cenef<e& keâe Gòej heekeâj Deele&Yeeie ves Dehevee veÙee ØeMve efkeâÙee efkeâ ‘ns $e+ef<eJej! keäÙee ce=lÙeg kesâ meceÙe ‘ØeeCe’ Mejerj keâes ÚesÌ[ peeles nQ?’ Fme hej cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘ØeeCe’ Mejerj keâes veneR ÚesÌ[lee~ ‘DeelceleòJe’ Mejerj keâes ÚesÌ[ peelee nw~ Mes<e ØeeCe Mejerj ceW jnkeâj JeeÙeg keâes Mejerj ceW KeeRÛelee nw~ Fmeer mes Mejerj hetâue peelee nw~’

Fme hej Deele&Yeeie ves hetÚe—‘cejves kesâ yeeo Yeer heg®<e keâes keäÙee veneR ÚesÌ[lee?’ cenef<e& keânles nQ efkeâ cejves kesâ yeeo ‘veece’ ceveg<Ùe keâe meeLe veneR ÚesÌ[lee, keäÙeeWefkeâ Ùen veece ceveg<Ùe kesâ MegYe-DeMegYe keâceeX mes pegÌ[e neslee nw~’

Deele&Yeeie efheâj Dehevee veÙee meJeeue G"eles ngS hetÚles nQ—‘efpeme meceÙe Fme heg®<e (ceveg<Ùe) keâer JeeCeer Deefive ceW efJeueerve nes peeleer nw Deewj ØeeCe JeeÙeg ceW, Ûe#eg DeeefolÙe (metÙe&) ceW, ceve Ûevõcee ceW, ßees$e efoMeeDeeW ceW, Mejerj he=LJeer ceW, Deelcee DeekeâeMe ceW, ueesYe-mecetn Deew<eefOeÙeeW ceW, kesâMe JevemheefleÙeeW ceW leLee jkeäle Je jsleme (JeerÙe&) peue ceW efJeueerve nes peelee nw, Gme meceÙe Jen heg®<e keâneB efveJeeme keâjlee nw?’ Fme ØeMve hej yengle menpe-YeeJe mes cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ ‘ns meewcÙe Deele&Yeeie! legce cegPes Dehevee neLe hekeâÌ[eDees~ nce oesveeW keâes ner Fme ØeMve keâe Gòej mecePevee heÌ[siee, efkeâvleg Fme pevemeYee kesâ ceOÙe veneR~

kegâÚ meceÙe kesâ efueS oesveeW ner meYee mes yeenj Skeâevle ceW peekeâj efÛevleve keâjles nQ Deewj efheâj Jeeheme ueewškeâj ‘keâce&’ kesâ efJe<eÙe ceW ØeMebmee keâjves ueieles nQ~ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ ‘efveefMÛele ner hegCÙeke=âlÙeeW mes ‘hegCÙe’ leLee ‘heeheke=âlÙeeW’ mes ‘heehe’ keâceeÙee peelee nw~ ce=lÙeg kesâ heMÛeeled ceveg<Ùe Deheves FvneR keâceeX ceW jnlee nw~

----------------------------------

DeLe nwveb peejlkeâejJe Deele&Yeeie: ØeØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe keâefle «ene: keâlÙeefle«ene FlÙe<šew «ene De<šeJeefle«ene Fefle Ùes lesÓ<šew «ene De<šeJeefle«ene: keâleces le Fefle~ ~~ 3-2-1~~

DeLe nwveb peejlkeâejJe Deele&Yeeie: ØeØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe,

keâefle «ene:, keâlÙeefle«ene Fefle~ De<šew «ene, De<šeJeefle«ene Fefle,

Ùes lesÓ<šew «ene, De<šeJeefle«ene:, keâleces le Fefle~ ~~ 3-2-1~~

efheâj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes peejlkeâejJe Deele&Yeeie ves hetÚe—‘ns $e+ef<eJej! «en efkeâleves nQ Deewj Deefle«en efkeâleves nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Dee" «en nQ leLee Dee" ner Deefle«en nQ~’

Deele&Yeeie ves hetÚe—‘Ùes pees Dee" «en leLee Dee" Deefle«en nQ, Jes keâewve-keâewve mes nQ?’ ~~ 3-2-1~~

ØeeCees Jew «en:~ meesÓheevesveeefle«eensCe ie=nerleesÓheevesve efn

ievOeeef_peIeÇefle~ ~~ 3-2-2~~

ØeeCees Jew «en:~ meesÓheevesveeefle«eensCe ie=nerle:,

Deheevesve efn ievOeeef_peIeÇefle~ ~~ 3-2-2~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ØeeCe’ ner «en nw~ Jen ‘Deheeve’ ™he (meeBme Devoj KeeRÛevee) Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer Deheeve mes ner ievOeeW keâes metBIelee nw~ ~~ 3-2-2~~

JeeiJew «en:~ me veecveeefle«eensCe ie=nerlees JeeÛee efn

veeceevÙeefYeJeoefle~ ~~ 3-2-3~~

JeeiJew «en:~ me veecveeefle«eensCe ie=nerle:

JeeÛee efn veeceevÙeefYeJeoefle~ ~~ 3-2-3~~

‘JeeCeer’ ner «en nw, Jen ‘veece’ ™he Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer ‘JeeCeer’ mes ner veeceeW keâe GÛÛeejCe keâjlee nw~ ~~ 3-2-3~~

efpe£e Jew «en:~ me jmesveeefle«eensCe ie=nerlees efpe£Ùee efn

jmeeefvJepeeveeefle~ ~~ 3-1-4~~

efpe£e Jew «en:~ me jmesveeefle«eensCe ie=nerle:,

efpe£Ùee efn jmeeefvJepeeveeefle~ ~~ 3-1-4~~

‘efpe£e’ (peerYe, jmevee) ner «en nw, Jen ‘jme™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer ‘efpe£e’ (jmevee) mes ner jmeeW keâes efJeMes<e ™he mes peevelee nw~ ~~ 3-2-4~~

Ûe#egJez «en:~ me ™hesCeeefle«eensCe ie=nerleMÛe#eg<ee

efn ™heeefCe heMÙeefle~ ~~ 3-2-5~~

Ûe#egJez «en:~ me ™hesCeeefle«eensCe ie=nerle:, Ûe#eg<ee

efn ™heeefCe heMÙeefle~ ~~ 3-2-5~~

‘ves$e’ ner «en nw, Jen ‘™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer Ûe#eg (ves$e, DeeBKe) mes ner ™heeW keâes osKelee nw~ ~~ 3-2-5~~

ßees$eb Jew «en:~ me Meyosveeefle«eensCe ie=nerle: ßees$esCe

efn Meyoe_Me=Ceesefle~ ~~ 3-2-6~~

ßees$eb Jew «en:~ me Meyosveeefle«eensCe ie=nerle:, ßees$esCe

efn Meyoe_Me=Ceesefle~ ~~ 3-2-6~

‘ßees$e’ (keâeve) ner «en nw, Jen ‘Meyo-™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeefCe ‘ßees$e’ mes ner MeyoeW keâes megvelee nw~

~~ 3-2-6~~

cevees Jew «en:~ me keâecesveeefle«eensCe ie=nerlees cevemee efn

keâeceevkeâeceÙeles~ ~~ 3-2-7~~

cevees Jew «en:~ me keâecesveeefle«eensCe ie=nerle:, cevemee efn

keâeceevkeâeceÙeles~ ~~ 3-2-7~~

‘ceve’ ner «en nw, Jen ‘keâece-™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer ‘ceve’ mes ner keâeceeW keâer keâecevee keâjlee nw~~~ 3-2-7~~

nmleew Jew «en:~ me keâce&CeeÓefle«eensCe ie=nerlees nmleeYÙee Bd

efn keâce& keâjesefle~ ~~ 3-2-8~~

nmleew Jew «en:~ me keâce&CeeÓefle«eensCe ie=nerle:,

nmleeYÙeeced efn keâce& keâjesefle~ ~~ 3-2-8~~

‘nmle’ (neLe) ner «en nQ, Jes ‘keâce&™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer neLeeW mes ner keâce& keâjlee nw~ ~~ 3-2-8~~

lJeiJew «en:~ me mheMexveeefle«eensCe ie=nerlemlJeÛee efn

mheMee&vJesoÙele~ FlÙeslesÓ<šew «ene De<šeJeefle«ene:~ ~~ 3-2-9~~

lJeiJew «en:~ me mheMexveeefle«eensCe ie=nerle:, lJeÛee efn mheMee&vJesoÙele~

FlÙeslesÓ<šew «ene, De<šeJeefle«ene:~ ~~ 3-2-9~~

‘lJeÛee’ ner «en nw, Jen ‘mheMe&™he’ Deefle«en mes pekeâÌ[e ngDee nw, keäÙeeWefkeâ ØeeCeer ‘lJeÛee’ mes ner mheMe& keâes peevelee nw, Gmekeâer DevegYetefle keâjlee nw~ Fme Øekeâej Ùes Dee" «en nQ Deewj Dee" Deefle«en nQ~

~~ 3-2-9~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoo Bd meJeË ce=lÙeesjvveb keâe efmJelmee

osJelee ÙemÙee ce=lÙegjvveefcelÙeefiveJez ce=lÙeg:

meesÓheecevvecehe hegvece=&lÙegb peÙeefle~ ~~ 3-2-10~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced meJe&ced ce=lÙeesjvveced, keâe efmJelmee

osJelee ÙemÙee ce=lÙegjvveefceefle, DeefiveJez ce=lÙeg:,

meesÓheecevveced, Dehe hegvece=&lÙegb peÙeefle~ ~~ 3-2-10~~

Deele&Yeeie ves hetÚe—‘cenef<e&! Ùen pees-kegâÚ nw meye ce=lÙeg keâe Yeespeve nw DeLee&led meye ceewle keâe «eeme yevelee nw; Dele: Jen osJelee keâewve nw efpemekeâe KeeÅe ‘ce=lÙeg’ DeLee&led pees ce=lÙeg keâes Keelee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘Deefive’ ner ce=lÙeg nw Deewj Ùen ce=lÙeg ‘peue’ keâe KeeÅe nw DeLee&led ‘peue’ veecekeâ osJelee Deefive™he ce=lÙeg keâe Ye#eCe keâj ueslee nw~ Fme Øekeâej kesâ %eeve mes hegvece=&lÙeg keâer hejepeÙe nesleer nw~ ~~ 3-2-10~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùe$eeÙeb heg®<ees efceüÙele GomceelØeeCee:

›eâecevlÙenes vesefle vesefle nesJeeÛe Ùee%eJeukeäÙeesÓ$ewJe meceJeveerÙevles,

me GÛÚdJeÙeefle, DeeOceeÙeefle DeeOceelees ce=le: Mesles~ ~~ 3-2-11~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùe$eeÙeced heg®<ees efceüÙele GomceelØeeCee:

›eâecevlÙenes vesefle, vesefle nesJeeÛe Ùee%eJeukeäÙees, De$ewJe meceJeveerÙevles,

me GÛÚdJeÙeefle, DeeOceeÙeefle, DeeOceelees ce=le: Mesles~ ~~ 3-2-11~~

Deele&Yeeie ves hetÚe—‘ns cenef<e&! efpeme meceÙe Ùen ceveg<Ùe cejlee nw, Gme meceÙe Fmekesâ ØeeCeeW keâe Gl›eâceCe neslee nw Ùee veneR?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘veneR, veneR! Ssmee veneR neslee~ ØeeCe ÙeneB ner ueerve nes peelee nw DeLee&led ØeeCe Mejerj ceW ner jnlee nw~ ‘Deelce-leòJe’ kesâ Mejerj kesâ yeenj efvekeâue peeves hej ØeeCe JeeÙeg keâes Mejerj kesâ Yeerlej KeeRÛelee nw Deewj Fmemes hetâue peelee nw leLee JeeÙeg mes hetCe& ngDee ner ce=le neskeâj heÌ[e jnlee nw~ ~~ 3-2-11~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùe$eeÙeb heg®<ees efceüÙeles efkeâcesveb ve

peneleerefle veeceslÙevevleb Jew veeceevevlee efJeMJes osJee

DevevlecesJe me lesve ueeskebâ peÙeefle~ ~~ 3-2-12~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùe$eeÙeced heg®<ees efceüÙeles efkeâcesveb ve

peneleerefle, veecesefle, Devevleced Jew veece, Devevlee efJeMJes osJee:,

DevevlecesJe me lesve ueeskebâ peÙeefle~ ~~ 3-2-12~~

Deele&Yeeie ve hetÚe—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! efpeme meceÙe Ùen heg®<e cejlee nw, Gme meceÙe Fmes keäÙee veneR ÚesÌ[lee?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘veece’ cejles ngS JÙeefkeäle keâe Yeer meeLe veneR ÚesÌ[lee~ ‘veece’ Devevle ner nw, efJeMJeosJe Yeer Devevle ner nQ~ Fme ‘Devevle’ kesâ peeve uesves mes ceveg<Ùe ‘Devevleueeskeâ’ keâes ner peerle ueslee nw~ ~~ 3-2-12~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùe$eemÙe heg®<emÙe ce=lemÙeeefiveb JeeiehÙesefle Jeeleb ØeeCeMÛe#egjeefolÙeb ceveMÛevõb efoMe: ßees$eb he=efLeJeer BdMejerjceekeâeMeceelceew<eOeerueexceeefve JevemheleervkesâMee Dehmeg ueesefnleb Ûe jsleMÛe efveOeerÙeles keäJeeÙeb leoe heg®<ees YeJeleerlÙenj meewcÙe nmleb Deele&Yeeiesefle nesJeeÓÓÛeeJeecesJewlemÙe Jesefo<ÙeeJees ve veeJeslelmepeve Fefle~ leew nesl›eâcÙe cev$eÙeeb Ûe›eâeles leew n ÙeotÛeleg: keâce& nwJe leotÛelegjLe n ÙelØeMe Bd meleg: keâce& nwJe leled ØeMe Bd meleg: hegCÙees Jew hegCÙesve keâce&Cee YeJeefle heehe: heehesvesefle~ lelees n peejlkeâejJe Deele&Yeeie Ghejjece~

~~ 3-2-13~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùe$eemÙe heg®<emÙe ce=lemÙeeefiveb JeeiehÙesefle, Jeeleb ØeeCe:, Ûe#egjeefolÙeb, ceveMÛevõced, efoMe: ßees$eced, he=efLeJeerb Mejerjced, DeekeâeMeceelce, Deew<eOeerueexceeefve JevemheleervkesâMee, Dehmeg ueesefnleb Ûe jsleMÛe efveOeerÙeles, keäJeeÙeb leoe heg®<ees YeJeleerefle, Denj meewcÙe nmleced Deele&Yee, DeeJeecesJewlemÙe Jesefo<ÙeeJe:, ve veeJesleled mepeve Fefle~ leew nesl›eâcÙe cev$eÙced Ûe›eâeles, leew n ÙeotÛeleg: keâce& nwJe leotÛeleg:, DeLe n ÙelØeMebmeleg: keâce& nwJe leled ØeMebmeleg:, hegCÙees Jew hegCÙesve keâce&Cee YeJeefle heehe: heehesvesefle~ lelees n peejlkeâejJe Deele&Yeeie Ghejjece~ ~~ 3-2-13~~

Deele&Yeeie ves hetÚe—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! efpeme meceÙe Fme ce=le-heg®<e keâer ‘JeeCeer’ Deefive ceW ueerve nes peeleer nw Ùeeveer mecee peeleer nw leLee ‘ØeeCe’ JeeÙeg ceW ueerve nes peeles nQ; ‘ves$e’ metÙe& ceW ueerve nes peeles nQ, ‘ceve’ Ûevõcee ceW ueerve nes peelee nw, ‘ßeesle’ (keâeve) efoMee ceW ueerve nes peeles nQ, ‘Mejerj’ he=LJeer ceW ueerve nes peelee nw, ‘ùoÙeekeâeMe’ YetleekeâeMe ceW ueerve nes peelee nw, ‘jesce’ (Mejerj kesâ jesDeeB) Deew<eefOeÙeeW ceW leLee ‘kesâMe’ JevemheefleÙeeW ceW ueerve nes peeles nQ Deewj jkeäle SJeb JeerÙe& ‘peue’ ceW mLeeefhele nes peeles nQ— Gme meceÙe Ùen heg®<e keâneB jnlee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘meewcÙe Deele&Yeeie, ns efØeÙeoMe&ve Deele&Yeeie! let cegPes Dehevee neLe hekeâÌ[e, leye nce oesveeW ner Fme ØeMve keâe Gòej peeveWies; Ùen ØeMve pevemecegoeÙe DeLee&led meYee ceW keâjves ÙeesiÙe veneR nw~

leye Gve oesveeW ves meYee ceW-mes G"keâj Skeâevle ceW efJeÛeej-efJeceMe& efkeâÙee~ GvneWves pees-kegâÚ keâne Jen ‘keâce&’ ner keâne leLee efpemekeâer ØeMebmee keâer, Jen ‘keâce&’ keâer ner ØeMebmee keâer~ Jen Ùen efkeâ heg®<e hegCÙekeâce& mes ‘hegCÙeJeeved’ neslee nw Deewj ‘heehekeâce&’ mes heeheer neslee nw~ Fmekesâ yeeo peejlkeâejJe Deele&Yeeie Ûeghe nes ieÙee~ ~~3-2-13~~

~~ Fefle efÉleerÙeb yeÇeÿeCeced ~~

~~ otmeje yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- le=leerÙeb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

leermeje yeÇeÿeCe

----------

(YegpÙeg yeÇeÿeCe : heefjef#eleeW keâer ÛeÛee&)

-------------------------

osJejLe metÙe& keâer efpeleveer yeòeerme efove

keâer Ùee$ee nw, Glevee ner Ùen ueeskeâ

nw~ Gmes ÛeejeW Deesj Gmemes

ogieveer he=LJeer Iesjs ngS nw~

--------------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ leermejs yeÇeÿeCe ceW uee¢e kesâ heew$e YegpÙeg cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes ØeMve keâjles nQ~ Fve ØeMveeW ceW keâesF& efJeMes<e efÛevleve-ÙeesiÙe efJe<eÙe veneR nw~ FmeceW ‘heeefjef#eleeW’ keâer ÛeÛee& nw~

-------------------------------------

DeLe nwveb YegpÙeguee&¢eeÙeefve: heØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle

nesJeeÛe ceõs<eg Ûejkeâe: heÙe&›epeece les hele_ÛeuemÙe keâehÙemÙe

ie=nevewJe~ lemÙeeÓÓmeerod ogefnlee ievOeJe&ie=nerlee lecehe=ÛÚece

keâesÓmeerefle~ meesÓyeÇJeerled megOevJeeÓÓefÁjme Fefle~ leb Ùeoe

ueeskeâeveecevleevehe=ÛÚeceeLewleoLesveceyeÇtce keäJe heeefjef#elee

DeYeJeefvveefle keäJe heeefjef#elee DeYeJeved me lJee

he=ÛÚeefceÙee%eJeukeäÙe keäJe heeefjef#elee

DeYeJeefvveefle~ ~~ 3-3-1~~

DeLe nwveb YegpÙeguee&¢eeÙeefve: heØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle

nesJeeÛe~ ceõs<eg Ûejkeâe: heÙe&›epeece, les hele_ÛeuemÙe keâehÙemÙe

ie=nevewJe~ lemÙeeÓÓmeerod ogefnlee ievOeJe&ie=nerlee, lecehe=ÛÚece

keâesÓmeerefle~ meesÓyeÇJeerled megOevJeeÓÓefÁjme Fefle~ leb Ùeoe

ueeskeâeveecevleevehe=ÛÚeced, DeLewleoLesveceyeÇtce, keäJe heeefjef#elee

DeYeJeefvveefle, keäJe heeefjef#elee DeYeJeved, me lJee he=ÛÚeefce

Ùee%eJeukeäÙe, keäJe heeefjef#elee DeYeJeefvveefle~ ~~ 3-3-1~~

Deele&Yeeie kesâ yeeo uee¢eeÙeefve (ue¢e kesâ heesles) YegpÙeg ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe—‘ns cegefveJej! nce ›eleeÛejCe keâjles ngS Ùeeveer Úe$eeW kesâ ™he ceW ceõ-osMe ceW efJeÛejCe keâj jns Les efkeâ ‘keâefhe’ iees$e ceW Glhevve hele_Ûeue kesâ Iej hengBÛes~ Gmekeâer heg$eer ievOeJe& kesâ JeMeerYetle Leer DeLee&led Gme hej ievOeJe& keâe DeeJesMe Lee~ nceves Gmemes hetÚe—‘let keâewve nw?’ Jen yeesuee—‘DeeefÁjme megOevJee ntB~’ peye Gmemes ueeskeâeW kesâ Devle efJe<eÙe ceW DeLee&led efJeMJe keâer meerceeDeeW kesâ yeejs ceW hetÚe lees Gmeves keâne, ‘heeefjef#ele DeLee&led hejeref#ele kesâ JebMepe keâneB jns! heeefjef#ele Ùeeveer hejeref#ele kesâ JebMepe keâneB jns?’ mees nce Deehemes hetÚles nQ efkeâ ‘heeefjef#ele keâneB jns?’ ~~ 3-3-1~~

me nesJeeÛeesJeeÛe Jew meesÓieÛÚvJew les leod Ùe$eeMJecesOeÙeeefpevees

ieÛÚvleerefle~ keäJe vJeMJecesOeÙeeefpevees ieÛÚvleerefle~ Éeef$e Bd Meleb

Jew osJejLeendvÙeevÙeÙeb ueeskeâmle Bd mecevleb he=efLeJeer efÉmleeJelheÙexefle

lee Bd mecevleb he=efLeJeer efÉmleeJelmemecegõ: heÙexefle~ leÅeeJeleer #egjmÙe

Oeeje ÙeeJeÉe ceef#ekeâeÙee: he$eb leeJeevevlejsCeeÓÓkeâeMemleeved Fvõ:

megheCeex YetlJee JeeÙeJes ØeeÙeÛÚled leeved JeeÙegjelceefve efOelJee le$eeieceÙeÅe$e

DeMJecesOeÙeeefpeveesÓYeJeefvvelÙesJeefceJe Jew me JeeÙegcesJe ØeMeMe Bd me

lemceeÉeÙegjsJe JÙeef<šJee&Ùeg: meceef<šjhe hegvece=&lÙegb peÙeefle Ùe SJeb

Jeso~ lelees n YegpÙeguee&¢eeÙeefve®hejjece~ ~~ 3-3-2~~

me nesJeeÛe, GJeeÛe Jew me:, DeieÛÚvJew les leod Ùe$eeMJecesOeÙeeefpevees ieÛÚvleerefle~ keäJe vJeMJecesOeÙeeefpevees ieÛÚvleerefle~ Éeef$ebMeleced Jew osJejLeendvÙeevÙeÙeb ueeskeâ:, leced mecevleced he=efLeJeer efÉmleeJelheÙexefle, leeced mecevlebced he=efLeJeer efÉmleeJelmemecegõ: heÙexefle~ leodÙeeJeleer #egjmÙe Oeeje, ÙeeJeÉe ceef#ekeâeÙee: he$eced, leeJeevevlejsCeeÓÓkeâeMe: leeefvevõ: megheCeex YetlJee JeeÙeJes ØeeÙeÛÚled, leeved JeeÙegjelceefve efOelJee le$eeieceÙeÅe$e DeMJecesOeÙeeefpeveesÓYeJeefvvele, SJeefceJe Jew me JeeÙegcesJe ØeMeMebme, lemceeÉeÙegjsJe JÙeef<š:, JeeÙeg: meceef<š:, Dehe hegvece=&lÙegb peÙeefle Ùe SJe Jeso~ lelees n YegpÙeguee&¢eeÙeefve®hejjece~ ~~ 3-3-2~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Gme ievOeJe& ves efveMÛeÙe ner Ùen keâne Lee efkeâ Jes JeneB Ûeues ieS, peneB DeMJecesOe Ùe%e keâjves Jeeues peeles nQ~’

YegpÙeg ves hetÚe—‘DeÛÚe lees Ùen yeleeFÙes efkeâ DeMJecesOe Ùe%e keâjves Jeeues keâneB peeles nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘osJejLe metÙe& keâer efpeleveer yeòeerme efove keâer Ùee$ee nw, Glevee ner Ùen ueeskeâ nw~ Gmes ÛeejeW Deesj Gmemes ogieveer he=LJeer Iesjs ngS nw~ Gme he=LJeer keâes meye Deesj mes ogievee mecegõ Iesjs ngS nw~ mees efpeleveer heleueer Úgjs keâer Oeej nesleer nw DeLeJee efpelevee met#ce cekeäKeer keâe hebKe neslee nw, Glevee Gve DeC[keâheeueeW (yeÇÿeeC[ kesâ oesveeW keâheesueeW kesâ ceOÙe) kesâ ceOÙe ceW DeekeâeMe nw~ Fvõ (efÛelÙe Deefive) ves he#eer yeveekeâj Gve heeefjef#eleeW keâes ‘JeeÙeg’ keâes efoÙee~ ‘JeeÙeg’ GvnW Deheves mJe™he ceW mLeeefhele keâjkesâ JeneB ues ieÙee, peneB DeMJecesOe Ùe%e keâjves Jeeues jnles nQ~ Fme Øekeâej Gme ievOeJe& ves ‘JeeÙeg’ keâer ner ØeMebmee keâer Leer~ Dele: ‘JeeÙeg’ ner JÙeef<š nw Deewj ‘JeeÙeg’ ner ‘meceef<š’ nw~ pees Ssmee peevelee nw, Jen hegvece=&lÙeg keâes peerle ueslee nw~ leye uee¢eeÙeefve YegpÙeg ceewve neskeâj heerÚs nš ieÙee~ ~~ 3-3-2~~

~~ Fefle le=leerÙeb yeÇeÿeCeced ~~

~~ leermeje yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- ÛelegLeË yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

ÛeewLee yeÇeÿeCe

--------

(G<emle yeÇeÿeCe : mee#eeled yeÇÿe Deewj Deelcee hej ÛeÛee&)

-----------------------

pees ‘ØeeCe’ kesâ Éeje peerJeve-Øeef›eâÙee

nw, Jener ØelÙe#e yeÇÿe keâe

mJe™he ‘Deelcee’ nw~

-----------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ ÛeewLes yeÇeÿeCe ceW Ûe›eâ-heg$e G<emle cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚles nQ efkeâ ns cegveerJej! pees ØelÙe#e Deewj mee#eeled ‘yeÇÿe’ nw Deewj mecemle peerJeeW ceW efmLele ‘Deelcee’ nw, Gmekesâ yeejs ceW yeleeFÙes~’ G<emle keâer efpe%eemee keâes Meevle keâjves kesâ efueS cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe yeesues—‘ns G<emle! legcnejer Deelcee ner meYeer peerJeeW kesâ Devlej (ùoÙe) ceW efJejepeceeve nw~ pees ‘ØeeCe’ kesâ Éeje peerJeve-Øeef›eâÙee nw, Jener ØelÙe#e yeÇÿe keâe mJe™he ‘Deelcee’ nw~’ Fme hej G<emle keâer efpe%eemee Meevle veneR nesleer lees Jen keânlee nw—‘$e+ef<eJej! Deehe nceW mee#eeled ØelÙe#e ‘yeÇÿe’ keâes Deewj meJee&vlej ‘Deelcee’ keâes mhe<š keâjkesâ yeleeSB~’ leye cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ—‘legcnejer ‘Deelcee’ ner meJee&vlej ceW Øeefleef<"le nw~ Âef<š osves Jeeues õ<še keâes osKe mekeâvee, ßegefle kesâ ßeeslee keâes megve mekeâvee, ceefle kesâ cevlee keâes ceveve keâjvee, efJe%eeefle (%eeve, mecePe) kesâ efJe%eelee (Jen pees peevelee Ùee mecePelee nes) peeve mekeâvee legcnejs efueS DemecYeJe nw~ legcnejer ‘Deelcee’ ner meJee&vlej ‘yeÇÿe’ nw Deewj Mes<e meye-kegâÚ veeMeJeeved nw~ Ùen megveves kesâ yeeo G<emle ceewve nes ieS~

--------------------------------------

DeLe nwvecet<emleMÛee›eâeÙeCe: heØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe

Ùelmee#eeohejes#eeodyeÇÿe Ùe Deelcee meJee&vlejmleb ces JÙeeÛe#JeslÙes<e le

Deelcee meJee&vlej:~ keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlejes~ Ùe: ØeeCesve ØeeefCeefle

me le Deelcee meJee&vlejes ÙeesÓheevesveeheeefveefle me le Deelcee meJee&vlejes Ùees

JÙeevesve JÙeeefveefle me le Deelcee meJee&vlejes Ùe Goevesveesoeefveefle me le

Deelcee meJee&vlej S<e le Deelcee meJee&vlej:~ ~~ 3-4-1~~

DeLe nwvecet<emleMÛee›eâeÙeCe: heØeÛÚ~ Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe,Ùelmee#eeohejes#eeodyeÇÿe, Ùe Deelcee meJee&vlej:, leced ces JÙeeÛe#Je Fefle~ S<e le Deelcee meJee&vlej:~ keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlejes? Ùe: ØeeCesve ØeeefCeefle me le Deelcee meJee&vlej:, ÙeesÓheevesveeheeefveefle me le Deelcee meJee&vlej:, Ùees JÙeevesve JÙeeefveefle me le Deelcee meJee&vlej:, Ùe Goevesveesoeefveefle me le Deelcee meJee&vlej:, S<e le Deelcee meJee&vlej:~ ~~ 3-4-1~~

YegpÙeg kesâ ceewve nes peeves kesâ heMÛeeled jepee pevekeâ kesâ ojyeej ceW Ûee›eâeÙeCe G<emle ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe—‘ns cenef<e&! pees mee#eeled ‘Dehejes#e yeÇÿe’ Deewj ‘meJee&vlej Deelcee’ nw, Gmekeâer JÙeeKÙee keâjkesâ cegPes mecePeeFÙes DeLee&led cegPes Fvekesâ yeejs ceW mejue lejer]kesâ mes yeleueeFÙes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùen legcneje ‘Deelcee’ ner meJee&vlej nw~’

G<emle ves hetÚe—‘ns cegveerJej! Jen ‘meJee&vlej’ keâewve-mee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘pees ‘ØeeCe’ mes ØeeCe-ef›eâÙee keâjlee nw DeLee&led meeBme ueslee nw, Jen legcneje ‘Deelcee meJee&vlej’ nw~ pees ‘Deheeve’ mes Deheeve-ef›eâÙee keâjlee nw, Jen legcneje ‘Deelcee meJee&vlej’ nw~ pees ‘JÙeeve’ mes JÙeeve-ef›eâÙee keâjlee nw, Jen legcneje ‘Deelcee meJee&vlej’ nw~ pees ‘Goeve’ mes Goeve-ef›eâÙee (Thej G"evee) keâjlee nw, Jen legcneje ‘Deelcee meJee&vlej’ nw~ Ùen lesje Deelcee meJee&vlej nw~ ~~ 3-4-1~~

me nesJeeÛees<emleMÛee›eâeÙeCe: ÙeLee efJeyeÇtÙeeomeew ieewjmeeJeMJe

FlÙesJecesJewleJÅeheefo<šb YeJeefle~ ÙeosJe mee#eeohejes#eeod yeÇÿe

Ùe Deelcee meJee&vlej: leb ces JÙeeÛe#Jesefle~ S<e le Deelcee meJee&vlej:~

keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlejes~ Â<šsõ&<šejb heMÙesve& ßegles:

ßeesleej Bd Me=CegÙeeled ve celesce&leejb cevJeerLee ve efJe%eelesefJe&%eeleejb

efJepeeveerÙee S<e le Deelcee meJee&vlejesÓleesÓvÙeoeleË lelees

nes<emlemÛee›eâeÙeCe Ghejjece~ ~~ 3-4-2~~

me nesJeeÛees<emleMÛee›eâeÙeCe:, ÙeLee efJeyeÇtÙeeled, Demeew ieew:, DemeeJeMJe

Fefle, SJecesJewleJÅeheefo<šced YeJeefle~ ÙeosJe mee#eeohejes#eeod yeÇÿe

Ùe Deelcee meJee&vlej:, leced ces JÙeeÛe#Jesefle~ S<e le Deelcee meJee&vlej:~

keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlej:? Â<šsõ&<šejced heMÙes: ve ßegles:

ßeesleejced Me=CegÙeeled, ve celesce&leejced cevJeerLee:, ve efJe%eelesefJe&%eeleejced

efJepeeveerÙee:~ S<e le Deelcee meJee&vlej:, DeleesÓvÙeoeleË~ lelees

nes<emlemÛee›eâeÙeCe Ghejjece~ ~~ 3-4-2~~

G<emle ves hetÚe—‘efpeme Øekeâej keâesF& ‘Ûeuevee’ Deewj ‘oewÌ[vee’ efoKeekeâj keâns efkeâ Ùen Ûeueves Jeeuee ‘yewue’ nw Deewj Ùen oewÌ[ves Jeeuee ‘IeesÌ[e’ nw, Gmeer Øekeâej Deehekeâe Ùen keâLeve nw; Dele: pees Yeer mee#eeled Dehejes#e yeÇÿe Deewj meJee&vlej Deelcee nw, Gmes Deehe mhe<š-™he mes yeleueeSB~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùen legcneje ‘Deelcee meJee&vlej’ nw~’

G<emle ves hetÚe—‘ns cegefve! Jen meJee&vlej keâewve-mee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘legce ‘Âef<š’ kesâ õ<še keâes veneR osKe mekeâles, ‘ßegefle’ kesâ ßeeslee keâes veneR megve mekeâles, ceefle kesâ cevlee keâe ceveve veneR keâj mekeâles, efJe%eeefle kesâ efJe%eelee keâes veneR peeve mekeâles~ legcneje Ùen Deelcee meJee&vlej nw, Fmemes efYevve Deele& (veeMeJeeved) nw~ Ùen megvekeâj Ûee›eâeÙeCe G<emle ceewve nes ieÙee~ ~~ 3-4-2~~

~~ Fefle ÛelegLeË yeÇeÿeCeced ~~

~~ ÛeewLee yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- he_Ûeceb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

heeBÛeJeeB yeÇeÿeCe

--------

(keânesue yeÇeÿeCe : keânesue-Ùee%eJeukeäÙe Meem$eeLe&)

----------------------

‘Deelcee’ YetKe, hÙeeme, peje, ce=lÙeg,

Meeskeâ Deewj ceesn mes hejs nw~ Fmes

peeveves kesâ Ghejevle keâesF& FÛÚe

Mes<e veneR jnleer

----------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ heeBÛeJeW yeÇeÿeCe ceW keânesue Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ceOÙe ngS Meem$eeLe& keâe JeCe&ve nw~ FmeceW hegve: ‘yeÇÿe’ kesâ Dehejes#e ™he Deewj ‘Deelcee’ kesâ meJee&vlej ™he kesâ efJe<eÙe ceW ØeMve nQ~ Fmekeâe Gòej osles ngS cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ ‘legcneje Deelcee ner meJee&vlej ceW Øeefleef<"le nw~ Ùen ‘Deelcee’ YetKe, hÙeeme, peje (yegÌ{ehee), ce=lÙeg, Meeskeâ Deewj ceesn mes hejs nw~ Fmes peeveves kesâ Ghejevle keâesF& FÛÚe Mes<e veneR jnleer~

---------------------------------------

DeLe nwveb keânesue: keâew<eerlekesâÙe: heØeÛÚ Ùee%eJeukeäÙesefle

nesJeeÛe ÙeosJe mee#eeohejes#eeodyeÇÿe Ùe Deelcee meJee&vlejmleb ces

JÙeeÛe#JeslÙes<e le Deelcee meJee&vlej:~ keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlejes~

ÙeesÓMeveeÙeeefheheemes Meeskebâ ceesnb pejeb ce=lÙegcelÙeslÙesleb Jew leceelceeveb

efJeefolJee yeÇeÿeCee: heg$ew<eCeeÙeeMÛe efJeòew<eCeeÙeeMÛe ueeskewâ<eCeeÙeeMÛe

JÙeglLeeheeLe efYe#eeÛeÙeË Ûejefvle~ Ùee ¢esJe heg$ew<eCee mee efJeòew<eCee

Ùee efJeòew<eCee mee ueeskewâ<eCeesYes ¢esles S<eCes SJe YeJelemlemceeodyeÇeÿeCe:

heeefC[lÙeb efveefJe&Åe yeeuÙesve efle<"emesled~ yeeuÙeb Ûe heeefC[lÙeb Ûe

efveefJe&ÅeeLe cegefvejceewveb Ûe ceewveb Ûe efveefJe&ÅeeLe yeÇeÿeCe:~ me

yeÇeÿeCe: kesâve mÙeeod Ùesve mÙeeled lesvesÂMe SJeeleesÓvÙeoele&ced~

lelees n keânesue: keâew<eerlekesâÙe Ghejjece~ ~~ 3-5-1~~

DeLe nwveb keânesue: keâew<eerlekesâÙe: heØeÛÚ, Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, ÙeosJe mee#eeohejes#eeodyeÇÿe, Ùe Deelcee meJee&vlej:, leb ces JÙeeÛe#Jesefle, S<e le Deelcee meJee&vlej:~ keâlecees Ùee%eJeukeäÙe meJee&vlej:? ÙeesÓMeveeÙeeefheheemes Meeskebâ ceesnb pejeb ce=lÙegcelÙesefle~ Sleb Jew leceelceeveb efJeefolJee yeÇeÿeCee: heg$ew<eCeeÙeeMÛe efJeòew<eCeeÙeeMÛe ueeskewâ<eCeeÙeeMÛe JÙeglLeeheeLe efYe#eeÛeÙeË Ûejefvle~ Ùee ¢esJe heg$ew<eCee mee efJeòew<eCee, Ùee efJeòew<eCee mee ueeskewâ<eCee, GYes ¢esles S<eCes SJe YeJele:~ lemceeodyeÇeÿeCe: heeefC[lÙeb efveefJe&Åe yeeuÙesve efle<"emesled~ yeeuÙeb Ûe heeefC[lÙeb Ûe efveefJe&ÅeeLe cegefve:, ceewveb Ûe ceewveb Ûe efveefJe&ÅeeLe yeÇeÿeCe:~ me yeÇeÿeCe: kesâve mÙeeled? Ùesve mÙeeled lesvesÂMe SJe, DeleesÓvÙeoele&ced~ lelees n keânesue: keâew<eerlekesâÙe Ghejjece~

~~ 3-5-1~~

efheâj keâew<eerlekesâÙe (kegâ<eerlekeâ kesâ heg$e) keânesue ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe—‘ns cegefve Ùee%eJeukeäÙe! pees Yeer mee#eeled Dehejes#e yeÇÿe Deewj meJee&vlej Deelcee nw, Gmekeâer Deehe cesjs Øeefle JÙeeKÙee keâjW DeLee&led cegPes Gme yeÇÿe keâer JÙeeKÙee keâjkesâ mecePeeSB pees lelkeâeue Deewj ØelÙe#e nw Ùeeveer pees mJeÙeb meyekesâ Yeerlej nw~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùen legcneje ner mJe™he nw pees meyekesâ Yeerlej nw~ Ùener ‘Deelcee’ meJee&vlej nw~’ keânesue ves hetÚe—‘Jen meJee&vlej keâewve-mee nw DeLee&led meyekesâ Devoj keäÙee nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘pees YetKe, hÙeeme, Meeskeâ, ceesn, yegÌ{ehee Deewj ce=lÙeg keâer hengBÛe mes hejs nw~’ Fmeer ‘Deelcee’ keâes ner peevekeâj yeÇeÿeCe heg$e Oeve Deewj mebmeej keâer FÛÚe lÙeeie osles nQ Deewj efYe#egkeâ peerJeve peerles nQ~ pees heg$eeW keâer FÛÚe Ùee keâecevee nw Jen Oeve keâer FÛÚe nw, Deewj pees Oeve keâer FÛÚe Ùee keâecevee nw Jen mebmeej keâer FÛÚe nw, keäÙeeWefkeâ Ùes oesveeW ner FÛÚeSB nQ, FmeefueS ‘yeÇÿe’ kesâ %eelee keâes, efJeÉlee kesâ yeejs ceW meye-kegâÚ peeve uesves kesâ yeeo Gme Meefkeäle hej peerves keâe ØeÙeeme keâje ÛeeefnS pees %eeve mes Deeleer nw Ùeeveer yeÇeÿeCe keâes ÛeeefnS efkeâ heeefC[lÙe (Deelce%eeve) keâes hetCe&leÙee Øeehle keâjkesâ Deelce%eeve ™heer yeue mes efmLele jnves keâer FÛÚe keâjs~ efheâj yeue Deewj heeefC[lÙe keâes hetCe&leÙee Øeehle keâjkesâ Jen ‘cegefve’ neslee nw; leLee Deceewve (cegefve yeveves mes henues Øeehle efJeÅee) Deewj ceewve (cegefvelJe) keâe hetCe&leÙee mecheeove keâjkesâ yeÇeÿeCe (ke=âleke=âlÙe) neslee nw Ùeeveer ‘yeÇÿe’ keâe %eelee neslee nw~ Jen efkeâme Øekeâej yeÇeÿeCe neslee nw DeLee&led Gmes efkeâme Øekeâej ‘yeÇÿe’ keâe %eeve neslee nw; efpeme Øekeâej Yeer nes, Ssmee ner yeÇeÿeCe neslee nw; Fmemes efYevve Deewj meye ‘Deele&’ Ùeeveer veeMeJeeved nQ~’ leye keâew<eerlekesâÙe keânesue ceewve nes ieÙee~

~~ Fefle he_Ûeceb yeÇeÿeCeced ~

~~ heeBÛeJeeB yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- <e<"b yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

Ú"e yeÇeÿeCe

--------

(ieeieea yeÇeÿeCe : ieeieea-Ùee%eJeukeäÙe mebJeeo)

------------------------

henues ØeMve keâe Gòej efceueles ner ieeieea

Dehevee otmeje ØeMve GÚeue osleer nQ~

Jen cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ Gòej ceW mes

ner ØeMve efvekeâeuekeâj cenef<e& kesâ

Deeies Øemlegle keâj osleer nQ~

----------------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ Ú"s yeÇeÿeCe ceW efJeot<eer ieeieea (JeÛekeävegmeglee ieeieea DeLee&led JeÛekeäveg keâer heg$eer ieeieea) Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ceOÙe jepee pevekeâ kesâ ojyeej ceW ngS mebJeeo nQ~ FmeceW ieeieea hetÚleer nQ efkeâ peye meye-kegâÚ ‘peue’ mes Deesle-Øeesle nw, leye Ùen ‘peue’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw? henues ØeMve keâe Gòej efceueles ner ieeieea Dehevee otmeje ØeMve GÚeue osleer nQ~ Jen cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ Gòej ceW mes ner ØeMve efvekeâeuekeâj cenef<e& kesâ Deeies Øemlegle keâj osleer nQ~

-------------------------------

peye efJeot<eer ieeieea ves Gvemes hetÚe efkeâ ‘yeÇÿeueeskeâ’

efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw lees cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves

GvnW jeskeâ efoÙee Deewj keâne—‘ieeieea! efpemes

JeeCeer mes JÙekeäle veneR efkeâÙee pee mekeâlee,

Gmekesâ efJe<eÙe ceW DenbkeâejhetCe& leke&â

keâjvee GefÛele veneR nw~

----------

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe Gmes yeleeles nQ efkeâ ‘peue’ JeeÙeg ceW, ‘JeeÙeg’ Devleefj#e-ueeskeâ ceW, ‘Devleefj#e’ ievOeJe&-ueeskeâ ceW, ‘ievOeJe&-ueeskeâ’ DeeefolÙe-ueeskeâeW ceW, ‘DeeefolÙe-ueeskeâ’ ÛevõueeskeâeW ceW, ‘ve#e$eueeskeâ’ osJeueeskeâeW ceW, ‘osJeueeskeâ’ FvõueeskeâeW ceW, ‘Fvõueeskeâ’ Øepeeheefle-ueeskeâ ceW leLee ‘Øepeeheefle-ueeskeâ’ yeÇÿeueeskeâ ceW Deesle-Øeesle nw~’ efkeâvleg peye efJeot<eer ieeieea ves Gvemes hetÚe efkeâ ‘yeÇÿeueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw (?) lees cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves GvnW jeskeâ efoÙee Deewj keâne—‘ieeieea! efpemes JeeCeer mes JÙekeäle veneR efkeâÙee pee mekeâlee, Gmekesâ efJe<eÙe ceW DenbkeâejhetCe& leke&â keâjvee GefÛele veneR nw~ keâneR Ssmee ve nes efkeâ Deveie&ue ØeMveeW kesâ keâejCe legcnW Dehevee cemlekeâ Pegkeâevee heÌ[s DeLee&led Meefce&oiee G"eveer heÌ[s~ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ueleeÌ[ves hej ieeieea Ûeghe nes ieF&~

-----------------------------------

DeLe nwveb ieeieea JeeÛekeäveJeer heØeÛÚ Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe Ùeefoo Bd meJe&cehmJeesleb Ûe Øeesleb Ûe keâefmcevveg KeuJeehe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ JeeÙeew ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg JeeÙegjesleMÛe ØeesleMÛeslÙevleefj#eueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeuJevleefj#eueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ ievOeJe&ueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg ievOe&Jeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛeslÙeeefolÙeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeuJeeefolÙeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Ûevõueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg Ûevõueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ ve#e$eueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg ve#e$eueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ osJeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg osJeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Fvõueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeefuJevõueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Øepeeheefleueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg Øepeeheefleueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ yeÇÿeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg yeÇÿeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ me nesJeeÛe ieeefie& ceeefleØee#eercee& les cetOee& JÙehehleoveefleØeMvÙeeb Jew osJeleeceeflehe=ÛÚefme~ ieeefie& ceeÓefleØee#eerefjefle~ lelees n ieeieea JeeÛekeäveJÙeghejjece~ ~~ 3-6-1~~

DeLe nwveb ieeieea JeeÛekeäveJeer heØeÛÚ, Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, Ùeefooced meJe&cehmJeesleced Ûe Øeesleced Ûe, keâefmcevveg KeuJeehe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ JeeÙeew ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg JeeÙegjesleMÛe ØeesleMÛesefle, Devleefj#eueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeuJevleefj#eueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ ievOeJe&ueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg ievOe&Jeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle, DeeefolÙeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeuJeeefolÙeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Ûevõueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg Ûevõueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ ve#e$eueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg ve#e$eueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ osJeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg osJeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Fvõueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg KeefuJevõueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ Øepeeheefleueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg Øepeeheefleueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ yeÇÿeueeskesâ<eg ieeieeaefle~ keâefmcevveg Keueg yeÇÿeueeskeâe DeesleeMÛe ØeesleeMÛesefle~ me nesJeeÛe ieeefie& ceeefleØee#eercee& les cetOee& JÙehehleoveefleØeMvÙeeb Jew osJeleeceeflehe=ÛÚefme~ ieeefie& ceeÓefleØee#eerefjefle~ lelees n ieeieea JeeÛekeäveJÙeghejjece~

~~ 3-6-1~~

efheâj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes JeÛekeäveg keâer heg$eer ieeieea ves hetÚe—‘ns cenef<e&! Ùen pees-kegâÚ nw, meye ‘peue’ mes Deesle-Øeesle nw, efkeâvleg Jen ‘peue’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! peue ‘JeeÙeg’ ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘JeeÙeg’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ieeefie&! ‘JeeÙeg’ Devleefj#e ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘Devleefj#e ueeskeâ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘Devleefj#e ueeskeâ’ ievOeJe&ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nQ~’

ieeieea ves hetÚe—‘ievOeJe&ueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘ievOeJe&ueeskeâ’ DeeefolÙe-ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nQ~’

ieeieea ves hetÚe—‘DeeefolÙe-ueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘DeeefolÙeueeskeâ’ ÛevõueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nQ~’

ieeieea ves hetÚe—‘Ûevõueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘Ûevõueeskeâ’ ve#e$e-ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘ve#e$eueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘ve#e$eueeskeâ’ osJe-ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘osJeueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘osJeueeskeâ’ Fvõ-ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘Fvõueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe—‘ns ieeefie&! ‘Fvõueeskeâ’ Øepeeheefle-ueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘Øepeeheefle-ueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! ‘Øepeeheefleueeskeâ’ yeÇÿeueeskeâeW ceW Deesle-Øeesle nw~’

ieeieea ves hetÚe—‘yeÇÿeueeskeâ’ efkeâmeceW Deesle-Øeesle nw?’

Fme yeej cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves ÛesleeJeveerhetCe& Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! DeefleØeMve (Ssmee ØeMve, pees mecePe ceW ve DeeS) cele keâjes~ keâneR legcneje ceefmle<keâ ve efiej peeS DeLee&led legcnW Meefce&oieer ve G"eveer heÌ[s~ legcnWs efpemekesâ efJe<eÙe ceW DeefleØeMve veneR keâjvee ÛeeefnS, legce Gmeer osJelee kesâ efJe<eÙe ceW DeefleØeMve keâj jner nes~ ns ieeefie&! legce DeefleØeMve cele keâjes~ leye JeÛekeäveg keâer heg$eer efJeot<eer ieeieea ceewve nes ieFË~

~~ 3-6-1~~

~~ Fefle <e<"b yeÇeÿeCeced ~

~~ Ú"e yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- mehleceb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

meeleJeeB yeÇeÿeCe

--------

(DevleÙee&ceer yeÇeÿeCe : Göeuekeâ-Ùee%eJeukeäÙe ceW Meem$eeLe&)

------------------------

Fnueeskeâ, hejueeskeâ Deewj mecemle ØeeCeer

Fme ‘JeeÙeg’ kesâ Éeje ner iebgLes ngS nQ~

Fmekesâ Deefleefjkeäle, pees Fme he=LJeer

ceW mebJÙeehle nw, he=LJeer ner

Gmekeâe Mejerj nw

--------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ meeleJeW yeÇeÿeCe ceW Dee®efCe-heg$e Göeuekeâ $e+ef<e Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ yeerÛe Meem$eeLe& nw~ FmeceW Göeuekeâ keâehÙe helebpeue keâer helveer hej DeeS ievOeJe& mes ‘ueeskeâ-hejueeskeâ’ kesâ efJe<eÙe ceW hetÚs ieS ØeMveeW kesâ mevoYe& ceW hetÚles nQ efkeâ keäÙee Jes Gme met$e keâes peeveles nQ, pees ievOeJe& ves keâehÙe helebpeue cegefve keâes yeleeÙee Lee? Fme hej cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ Jes Gme met$e keâes peeveles nQ; Jen met$e ‘JeeÙeg-met$e’ nw; keäÙeeWefkeâ Fnueeskeâ, hejueeskeâ Deewj mecemle ØeeCeer Fme ‘JeeÙeg’ kesâ Éeje ner iebgLes ngS nQ~ Fmekesâ Deefleefjkeäle, pees Fme he=LJeer ceW mebJÙeehle nw, he=LJeer ner Gmekeâe Mejerj nw; hej, he=LJeer Gmes veneR peeveleer, pees Gmekesâ Yeerlej yew"e ngDee meYeer kegâÚ efveÙev$eCe keâj jne nw~ Jemlegle: Ùen legcneje ‘Deelcee’ nw, pees DeefJeveeMeer nw Deewj DevleÙee&ceer nw~ Jen peue ceW, Deefive ceW, Devleefj#e ceW, JeeÙeg ceW, Åegueeskeâ (mJeie&ueeskeâ) ceW, DeeefolÙe ceW, mecemle efoMeeDeeW ceW, Ûevõ ceW, leejeW ceW, DeekeâeMe ceW, DevOekeâej ceW, ØekeâeMe ceW, mecemle YetleeW (peerJeeW) ceW, ØeeCe ceW, JeeCeer ceW, ves$eeW ceW, keâeveeW ceW, ceve ceW, lJeÛee ceW, efJe%eeve ceW Deewj JeerÙe& kesâ met#ce-™he ceW efveJeeme keâjlee nw~ Jen DeveMJej nw, Gmekeâe keâYeer veeMe veneR neslee, ‘vesefle-vesefle’ (efpemekeâe keâesF& Devle veneR nw) nw~ kesâJeue ‘Deelcee’ kesâ Éeje ner Gme DevleÙee&ceer Deewj DeefJeveeMeer ‘yeÇÿe’ keâes peevee pee mekeâlee nw~ Ssmee megvekeâj $e+ef<e Göeuekeâ ceewve nes ieS~

--------------------------------------

DeLe nwvecetöeuekeâ Dee®efCe: heØeÛÚ Ùee%eJeukeäÙesefle

nesJeeÛe ceõs<JeJemeece hele_ÛeuemÙe keâehÙemÙe ie=ns<eg

Ùe%eceOeerÙeeveemlemÙeeÓÓmeerodYeeÙee& ievOeJe&ie=nerlee~ lecehe=ÛÚece

keâesÓmeerefle~ meesÓyeÇJeerled keâyevOe DeeLeJe&Ce Fefle~ meesÓyeÇJeerlhele_Ûeueb

keâehÙeb Ùeeef%ekeâe Bd MÛe JeslLe veg lJeb keâehÙe lelmet$eb ÙesveeÙeb

Ûe ueeskeâ: hejMÛe ueeskeâ: meJee&efCe Ûe Yetleeefve mevÂ=yOeeefve

YeJevleerefle~ meesÓyeÇJeerlhele_Ûeue: keâehÙees veenb leod YeieJeved Jesosefle~

meesÓyeÇJeerled hele_Ûeueb keâehÙeb Ùeeef%ekeâe Bd MÛe: JeslLe veg lJeb keâehÙe

lecevleÙee&efceCeb Ùe Fceb Ûe ueeskebâ hejb Ûe ueeskeâ Bd meJee&efCe Ûe Yetleeefve

ÙeesÓvlejes ÙeceÙeleerefle~ meesÓyeÇJeerle hele_Ûeue: keâehÙees veenb leb YeieJeved

Jesosefle~ meesÓyeÇJeerled hele_Ûeueb keâehÙeb Ùeeef%ekeâe Bd MÛe Ùees Jew leled

keâehÙe met$eb efJeÅeeòeb ÛeevleÙee&efceCeefceefle me yeÇÿeefJeled me ueeskeâefJeled me

osJeefJeled me JesoefJeled me YetleefJeled me DeelceefJeled me meJe&efJeefoefle

lesYÙeesÓyeÇJeerled leonb Jeso~ leÛÛesòJeb Ùee%eJeukeäÙe met$eceefJeÉe Bd mleb

ÛeevleÙee&efceCeb yeÇÿeieJeer®opemes cetOee& les efJeheefle<Ùeleerefle~ Jeso Jee Denb

ieewlece lelmet$eb leb ÛeevleÙee&efceCeefceefle~ Ùees Jee Fob keâefMÛeodyeÇtÙeeled Jeso

Jesosefle~ ÙeLee JeslLe leLee yeÇtnerefle~ ~~ 3-7-1~~

DeLe nwvecetöeuekeâ Dee®efCe: heØeÛÚ, Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe, ceõs<JeJemeece hele_ÛeuemÙe keâehÙemÙe ie=ns<egÙe%eceOeerÙeevee:, lemÙeeÓÓmeerodYeeÙee& ievOeJe&ie=nerlee~ lecehe=ÛÚece keâesÓmeerefle~ meesÓyeÇJeerled keâyevOe DeeLeJe&Ce Fefle~ meesÓyeÇJeerlhele_Ûeueb keâehÙeb Ùeeef%ekeâebMÛe, JeslLe veg lJeb keâehÙe lelmet$eb ÙesveeÙeb Ûe ueeskeâ: hejMÛe ueeskeâ: meJee&efCe Ûe Yetleeefve mevÂ=yOeeefve YeJevleerefle~ meesÓyeÇJeerlhele_Ûeue: keâehÙeb veenb leod YeieJeved Jesosefle~ meesÓyeÇJeerled hele_Ûeueb keâehÙeb Ùeeef%ekeâebMÛe: JeslLe veg lJeced keâehÙe lecevleÙee&efceCeb Ùe Fceb Ûe ueeskebâ hejb Ûe ueeskeâb meJee&efCe Ûe Yetleeefve ÙeesÓvlejes ÙeceÙeleerefle~ meesÓyeÇJeerle hele_Ûeue: keâehÙees veenb leb YeieJeved Jesosefle~ meesÓyeÇJeerled hele_Ûeueb keâehÙeb Ùeeef%ekeâebMÛe Ùees Jew leled keâehÙe met$eb efJeÅeeòeb ÛeevleÙee&efceCeefceefle me yeÇÿeefJeled me ueeskeâefJeled me osJeefJeled me JesoefJeled me YetleefJeled me DeelceefJeled me meJe&efJeefoefle lesYÙeesÓyeÇJeerled leonb Jeso~ leÛÛesòJeb Ùee%eJeukeäÙe met$eceefJeÉebmleb ÛeevleÙee&efceCeb yeÇÿeieJeer®opemes cetOee& les efJeheefle<Ùeleerefle~ Jeso Jee Denb ieewlece lelmet$eb leb ÛeevleÙee&efceCeefceefle~ Ùees Jee Fob keâefMÛeodyeÇtÙeeled Jeso Jesosefle~ ÙeLee JeslLe leLee yeÇtnerefle~ ~~ 3-7-1~~

efJeot<eer ieeieea kesâ heMÛeeled Dee®efCe Göeuekeâ ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚe—‘cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! nce ceõosMe ceW Ùe%e-Meem$e keâe DeOÙeÙeve keâjles meceÙe keâefheiees$eeslhevve (keâefhe iees$e ceW Glhevve) helebpeue kesâ Iej ceW jnles Les~ Gmekeâer YeeÙee&/helveer ievOeJe& Éeje JeMeerYetle Leer Ùeeveer Gmekesâ Mejerj ceW ievOeJe& Deeles Les~ nceves Gme ievOeJe& mes hetÚe—‘let keâewve nw?’ Gmeves keâne—‘ceQ DeeLeJe&Ce keâyevOe ntB~’ Gmeves ‘keâefhe’ iees$eerÙe helebpeue Deewj Gmekesâ Ùeeef%ekeâeW mes hetÚe—‘ns keâehÙe! keäÙee legce Gme met$e keâes peeveles nes, efpemekesâ Éeje Ùen ueeskeâ, hejueeskeâ Deewj meejs Yetle (peerJe) ØeefLele (ØeKÙeele, Øeefmeæ) nQ?’

helebpeue keâehÙe ves keâne—‘YeieJeved! ceQ Gmes veneR peevelee~’

ievOeJe& ves keâne—‘ns keâehÙe! keäÙee legce Gme DevleÙee&ceer keâes peeveles nes, pees Fme ueeskeâ, hejueeskeâ Deewj mecemle YetleeW (peerJeeW) keâes Yeerlej mes efveÙeefcele keâjlee nw?’

helebpeue keâehÙe ves keâne—‘YeieJeved! ceQ Gmes veneR peevelee~’

ievOeJe& ves keâne—‘ns keâehÙe! pees keâesF& Gme ‘met$e’ Deewj Gme ‘DevleÙee&ceer’ keâes peevelee nw, Jen ‘yeÇÿeJesòee’ nw, Jen ‘JesoJesòee’ nw, Jen ‘YetleJesòee’ nw Deewj Jen ‘meJe&Jesòee’ nw~’

Fmekesâ heMÛeeled ievOeJe& ves Gve (keâehÙe Deeefo) keâes ‘met$e’ Deewj ‘DevleÙee&ceer’ kesâ yeejs ceW peevekeâejer oer~ ievOe&Je ves Gme meceÙe pees peevekeâejer oer Gmes ceQ peevelee ntB~ ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! Ùeefo Gme ‘met$e’ Deewj DevleÙee&ceer keâes ve peeveves Jeeues neskeâj DeLee&led Gme met$e Deewj DevleÙee&ceer mes Devepeeve neskeâj ‘yeÇÿeJesòee’ kesâ efveefceòe ieewDeeW (ieeÙeeW) keâes ues peeDeesies lees legcneje ceefmle<keâ Pegkeâ peeSiee DeLee&led legcnejer yengle yeoveeceer nesieer~

leye cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘ns ieewlece! ceQ Gme met$e Deewj DevleÙee&ceer keâes peevelee ntB~’

Göeuekeâ ves keâne—‘Ssmee lees keâesF& Yeer keân mekeâlee nw efkeâ ‘ceQ peevelee ntB, ceQ peevelee ntB’ efkeâvleg Ssmee keân ossves mes Ùee Fme lejn kesâ {esue heeršves mes keäÙee ueeYe? Ùeefo JeemleJe ceW legcnW Fmekeâe %eeve nw lees efpeme Øekeâej legce peeveles nes Jen keânes DeLee&led Gmekeâe JeCe&ve keâjes~ ~~ 3-7-1~~

me nesJeeÛe JeeÙegJez ieewlece lelmet$eb JeeÙegvee Jew ieewlece met$esCeeÙeb

Ûe ueeskeâ: hejMÛe ueeskeâ: meJee&efCe Ûe Yetleeefve mevÂyOeeefve YeJeefvle~

lemceeÉw ieewlece heg®<eb ØesleceengJÙe&œe Bd efme<eleemÙeeÁeveerefle

JeeÙegvee efn ieewlece met$esCe mevÂyOeeefve YeJevleerlÙesJecesJewleod

Ùee%eJeukeäÙeevleÙee&efceCeb yeÇtnerefle~ ~~ 3-7-2~~

me nesJeeÛe, JeeÙegJez ieewlece lelmet$eced, JeeÙegvee Jew ieewlece met$esCeeÙeb

Ûe ueeskeâ: hejMÛe ueeskeâ: meJee&efCe Ûe Yetleeefve mevÂyOeeefve YeJeefvle~

lemceeÉw ieewlece heg®<eb ØesleceengJÙe&œebefme<eleemÙeeÁeveerefle

JeeÙegvee efn ieewlece met$esCe mevÂyOeeefve YeJevleerlÙesJecesJewleod

Ùee%eJeukeäÙeevleÙee&efceCeb yeÇtnerefle~ ~~ 3-7-2~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘ns ieewlece! ‘JeeÙeg’ ner Jen met$e nw~ ns ieewlece! ‘JeeÙeg-™heer’ met$e kesâ Éeje ner Ùen ueeskeâ, hejueeskeâ Deewj mecemle ØeeCeer mecegoeÙe iegbLes ngS nQ~ ns ieewlece! Fmeer mes cejs ngS heg®<e keâes Ssmee keânles nQ efkeâ ‘Fmekesâ DeÁ efMeefLeue nes ieS nQ; keäÙeeWefkeâ ns ieewlece! Jes JeeÙeg-™heer met$e mes ner pegÌ[s jnles nQ~’

Dee®efCe ves keâne—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! "erkeâ nw, Ùen lees Ssmee ner (pewmee ievOeJe& ves yeleeÙee Lee) nw, Deye legce ‘DevleÙee&ceer’ keâe JeCe&ve keâjes~ ~~ 3-7-2~~

Ùe: he=efLeJÙeeb efle<"vhe=efLeJÙee Devlejes Ùeb he=efLeJeer ve Jeso

ÙemÙe he=efLeJeer Mejerjb Ùe: he=efLeJeercevlejes ÙeceÙelÙes<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-3~~

Ùe: he=efLeJÙeeb efle<"vhe=efLeJÙee Devlej:, Ùeb he=efLeJeer ve Jeso,

ÙemÙe he=efLeJeer Mejerjb, Ùe: he=efLeJeercevlejes ÙeceÙeefle, S<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-3~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves ‘DevleÙee&ceer’ keâe JeCe&ve keâjvee Meg™ keâj efoÙee—‘pees he=LJeer ceW jnvesJeeuee he=LJeer kesâ Yeerlej nw, efpemes he=LJeer veneR peeveleer, efpemekeâe he=LJeer Mejerj nw Deewj pees Yeerlej-™he ceW jnkeâj he=LJeer keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~~~ 3-7-3~~

ÙeesÓhmeg efle<"vveodYÙeesÓvlej:, Ùeceehees ve efJeog: ÙemÙeehe: Mejerjb

ÙeesÓheesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-4~~

ÙeesÓhmeg efle<"vveodYÙeesÓvlej:, Ùeceehees ve efJeog:, ÙemÙeehe: Mejerjced, ÙeesÓheesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-4~~

pees peue ceW jnvesJeeuee peue kesâ Yeerlej nw, efpemes peue veneR peevelee, peue efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘peue’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-4~~

ÙeesÓiveew efle<"vveivesjvlejes Ùeceefive& Jeso ÙemÙeeefive: Mejerjb

ÙeesÓefivecelejes ÙeceÙeefle S<e le DeelceevleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-5~~

ÙeesÓiveew efle<"vveivesjvlej:, Ùeceefive& Jeso, ÙemÙeeefive: Mejerjced, ÙeesÓefivecelejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceevleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-5~~

pees Deefive ceW jnvesJeeuee Deefive kesâ Yeerlej nw, efpemes Deefive veneR peevelee, Deefive efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘Deefive’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~

~~ 3-7-5~~

ÙeesÓvleefj#es efle<"vvevleefj#eeovlejes Ùecevleefj#eb ve Jeso

ÙemÙeevleefj#e Bd Mejerjb ÙeesÓvleefj#ecevlejes ÙeceÙelÙes<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-6~~

ÙeesÓvleefj#es efle<"vvevleefj#eeovlej:, Ùecevleefj#eced ve Jeso,

ÙemÙeevleefj#eced Mejerjced ÙeesÓvleefj#ecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-6~~

pees Devleefj#e ceW jnvesJeeuee Devleefj#e kesâ Yeerlej nw, efpemes Devleefj#e veneR peevelee, Devleefj#e efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj Devleefj#e keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-6~~

Ùees JeeÙeew efle<"vJeeÙeesjvlejes Ùeb JeeÙegve& Jeso ÙemÙe JeeÙeg: Mejerjb Ùees

JeeÙegcevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-7~~

Ùees JeeÙeew efle<"vJeeÙeesjvlej:, Ùeb JeeÙegve& Jeso ÙemÙe JeeÙeg: Mejerjced, Ùees

JeeÙegcevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-7~~

pees JeeÙeg ceW jnvesJeeuee JeeÙeg kesâ Yeerlej nw, efpemes ‘JeeÙeg’ veneR peevelee, JeeÙeg efpemekeâe Mejerj nw, pees Yeerlej jnkeâj JeeÙeg keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-7~~

Ùees efoefJe efle<"efvoJeesÓvlejes Ùeb Åeewve& Jeso ÙemÙe Åeew: Mejerjb Ùees

efoJecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-8~~

Ùees efoefJe efle<"efvoJeesÓvlej:, Ùeb Åeewve& Jeso, ÙemÙe Åeew: Mejerjced, Ùees

efoJecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-8~~

pees Åegueeskeâ (mJeie&ueeskeâ) ceW jnvesJeeuee Åegueeskeâ kesâ Yeerlej nw, efpemes Åegueeskeâ veneR peevelee, Åegueeskeâ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj Åegueeskeâ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-8~~

Ùe DeeefolÙes efle<"vveeefolÙeeovlejes ÙeceeefolÙees ve Jeso

ÙemceeÓÓefolÙe: Mejerjb Ùe DeeefolÙecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-9~~

Ùe DeeefolÙes efle<"vveeefolÙeeovlej:, ÙeceeefolÙees ve Jeso,

ÙemceeÓÓefolÙe: Mejerjced, Ùe DeeefolÙecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-9~~

pees DeeefolÙe ceW jnvesJeeuee DeeefolÙe kesâ Yeerlej nw, efpemes DeeefolÙe veneR peevelee, DeeefolÙe efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj DeeefolÙe keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-9~~

Ùees efo#eg efle<"efvoiYÙeesÓvlejes Ùeb efoMees ve efJeogÙe&mÙe efoMe:

Mejerjb Ùees efoMeesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-10~~

Ùees efo#eg efle<"efvoiYÙeesÓvlej:, Ùeb efoMees ve efJeog:, ÙemÙe efoMe:

Mejerjced, Ùees efoMeesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-10~~

pees efoMeeDeeW ceW jnvesJeeuee efoMeeDeeW kesâ Yeerlej nw, efpemes efoMeeSB veneR peeveleer, efoMeeSB efpemekeâe Mejerj nQ Deewj pees Yeerlej jnkeâj efoMeeDeeW keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-10~~

ÙeMÛevõleejkesâ efle<"ced Ûevõleejkeâeovlejes Ùeb Ûevõleejkebâ

ve Jeso ÙemÙe Ûevõleejkeâ Bd Mejerjb ÙeMÛevõleejkeâcevlejes

ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-11 ~~

ÙeMÛevõleejkesâ efle<"ced Ûevõleejkeâeovlej:, Ùeb Ûevõleejkebâ

ve Jeso, ÙemÙe Ûevõleejkeâced Mejerjced, ÙeMÛevõleejkeâcevlejes

ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-11 ~~

pees Ûevõcee Deewj leejeW ceW jnves Jeeuee Ûevõcee-leejeW kesâ Yeerlej nw, Ûevõcee Deewj leejs efpemes veneR peeveles, Ûevõcee Deewj leejs efpemekeâe Mejerj nQ Deewj pees Yeerlej jnkeâj Ûevõcee Deewj leejeW keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-11~~

Ùe DeekeâeMes efle<"vveekeâeMeeovlejes ÙeceekeâeMees ve Jeso

ÙemÙeeÓÓkeâeMe: Mejerjb Ùe DeekeâeMecelejes ÙeceÙelÙes<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~~ 3-7-12~~

Ùe DeekeâeMes efle<"vveekeâeMeeovlej:, ÙeceekeâeMees ve Jeso,

ÙemÙeekeâeMe: Mejerjced, Ùe DeekeâeMecelejes ÙeceÙeefle, S<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~~ 3-7-12~~

pees DeekeâeMe ceW jnvesJeeuee DeekeâeMe kesâ Yeerlej nw, efpemes DeekeâeMe veneR peevelee, DeekeâeMe efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj DeekeâeMe keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-12~~

Ùemleceefme efle<" Bd mlecemeesÓvlejes Ùeb lecees ve Jeso ÙemÙe lece:

Mejerjb ÙemleceesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-13~~

Ùemleceefme efle<"ced lecemeesÓvlej:, Ùeb lecees ve Jeso, ÙemÙe lece:

Mejerjced, ÙemleceesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-13~~

pees lece ceW jnvesJeeuee lece kesâ Yeerlej nw, efpemes lece veneR peevelee, lece efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘lece’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-13~~

Ùemlespeefme efle<" Bd mlespemeesÓvlejes Ùeb lespees ve Jeso ÙemÙe lespe: Mejerjb

ÙemlespeesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le FlÙeefOeowJeleb

DeLeeefOeYetleced~ ~~ 3-7-14~~

Ùemlespeefme efle<"ced lespemeesÓvlej:,Ùeb lespees ve Jeso, ÙemÙe lespe: Mejerjced, ÙemlespeesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le FlÙeefOeowJeleced DeLeeefOeYetleced~ ~~ 3-7-14~~

pees ‘lespe’ ceW jnvesJeeuee lespe kesâ Yeerlej nw, efpemes lespe veneR peevelee, ‘lespe’ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘lespe’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ Ùen Gme ‘DeefOeowJele-oMe&ve’ (osJeleeDeeW keâe) ngDee, Deeies ‘DeefOeYetle-oMe&ve’ (ØeeefCeÙeeW keâe) yeleeles nQ~

~~ 3-7-14~~

Ùe: meJex<eg Yetles<eg efle<"vmeJexYÙees YetlesYÙeesÓvlejes Ùe Bd meJee&efCe Yetleeefve ve efJeogÙe&mÙe meJee&efCe Yetleeefve Mejerjb Ùe: meJee&efCe YetleevÙelejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le FlÙeefOeYetleceLeeOÙeelceced~~ 3-7-15~~

Ùe: meJex<eg Yetles<eg efle<"ved meJexYÙees YetlesYÙeesÓvlej:, Ùeb meJee&efCe Yetleeefve ve efJeog:, ÙemÙe meJee&efCe Yetleeefve Mejerjced, Ùe: meJee&efCe YetleevÙelejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le FlÙeefOeYetleced DeLeeOÙeelceced

~~ 3-7-15~~

pees, mecemle ØeeefCeÙeeW ceW efmLele jnvesJeeuee mecemle ØeeefCeÙeeW kesâ Yeerlej nw, efpemes mecemle ØeeCeer veneR peeveles, mecemle ØeeCeer efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj mecemle ØeeefCeÙeeW keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ Ùen ‘DeefOeYetle-oMe&ve’ (ØeeCeOeeefjÙeeW keâe) nw, Deye ‘DeeOÙeelce-oMe&ve’ (Meejerefjkeâ) keâne peelee nw~ ~~ 3-7-15~~

Ùe: ØeeCes efle<"vØeeCeeovlejew Ùeb ØeeCees ve Jeso ÙemÙe

ØeeCe: Mejerjb Ùe: ØeeCecevlejes ÙeceÙelÙes<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-16~~

Ùe: ØeeCes efle<"vØeeCeeovlej:, Ùeb ØeeCees ve Jeso, ÙemÙe

ØeeCe: Mejerjced, Ùe: ØeeCecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le

DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-16~~

pees, ØeeCe ceW jnvesJeeuee ‘ØeeCe’ kesâ Yeerlej nw, efpemes ØeeCe veneR peevelee, ØeeCe efpemekeâe Mejerj nw, Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘ØeeCe’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~

~~ 3-7-16~~

Ùees JeeefÛe efle<"vJeeÛeesÓvlejes Ùeb Jee*d ve Jeso ÙemÙe Jeekedâ Mejerjb Ùees JeeÛecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-17~~

pees, JeeCeer ceW jnvesJeeuee JeeCeer kesâ Yeerlej nw, efpemes JeeCeer veneR peeveleer, JeeCeer efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘JeeCeer’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-17~~

ÙeMÛe#eg efle<" BdMÛe#eg<eesÓvlejes Ùeb Ûe#egve& Jeso ÙemÙe Ûe#eg: Mejerjb ÙeMÛe#egjvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-18~~

ÙeMÛe#eg efle<"ced Ûe#eg<eesÓvle, Ùeb Ûe#egve& Jeso, ÙemÙe Ûe#eg: Mejerjced, ÙeMÛe#egjvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-18~~

pees ves$e ceW jnvesJeeuee ves$e kesâ Yeerlej nw, efpemes ves$e veneR peevelee, ves$e efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘ves$e’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-18~~

Ùe: ßees$es efle<"_Ú^es$eeovlejes Ùe Bd ßees$eb ve Jeso ÙemÙe ßees$e Bd Mejerjb Ùe: ßees$ecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-19~~

Ùe: ßees$es efle<"ced Ú^es$eeovlej:, Ùeb ßees$eced ve Jeso, ÙemÙe ßees$eced Mejerjced, Ùe: ßees$ecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-19~~

pees, ßees$e (keâeve) ceW jnvesJeeuee ßees$e kesâ Yeerlej nw, efpemes ßees$e veneR peevelee, ‘ßees$e’ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘ßees$e’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-19~~

Ùees ceveefme efle<"vcevemeesÓvlejes Ùeb cevees ve Jeso ÙemÙe ceve: Mejerjb Ùees ceveesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-20~~

Ùees ceveefme efle<"ced cevemeesÓvlej:, Ùeb cevees ve Jeso, ÙemÙe ceve: Mejerjced, Ùees ceveesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-20~~

pees, ceve ceW jnves Jeeuee ceve kesâ Yeerlej nw, efpemes ‘ceve’ veneR peevelee, ceve efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ceve keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-20~~

ÙemlJeefÛe efle<" Bd mleJeÛeesÓvlejes Ùeb lJe*d ve Jeso ÙemÙe lJekedâ Mejerjb ÙemlJeÛecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-21~~

ÙemlJeefÛe efle<"ced leJeÛeesÓvlej:, Ùeb lJe*d ve Jeso, ÙemÙe lJekedâ Mejerjced, ÙemlJeÛecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-21~~

pees, lJeÛee ceW jnvesJeeuee, lJeÛee kesâ Yeerlej nw, efpemes ‘lJeÛee’ veneR peeveleer, ‘lJeÛee’ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘lJeÛee’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~

~~ 3-7-21~~

Ùees efJe%eeves efle<"efvJe%eevee ovlejes Ùe Bd efJe%eeveb ve Jeso ÙemÙe efJe%eeve Bd Mejerjb Ùees efJe%eevecevlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-22~~

Ùees efJe%eeves efle<"efvJe%eevee ovlej:, Ùeb efJe%eeveb ve Jeso, ÙemÙe efJe%eeveb Mejerjced, Ùees efJe%eevecevlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:~ ~~ 3-7-22~~

pees, efJe%eeve ceW jnvesJeeuee efJe%eeve kesâ Yeerlej nw, efpemes ‘efJe%eeve’ veneR peevelee, ‘efJe%eeve’ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘efJe%eeve’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ ~~ 3-7-22~~

-------------------------

Jen efoKeeF& ve osssvesJeeuee efkeâvleg osKeves

Jeeuee nw, megveeF& ve osvesJeeuee efkeâvleg

megvevesJeeuee nw, ceveve keâe efJe<eÙe

ve nesves Jeeuee efkeâvleg ceveve

keâjvesJeeuee nw

--------

Ùees jsleefme efle<"ved jslemeesÓvlejes Ùe Bd jslees ve Jeso ÙemÙe jsle:

Mejerjb Ùees jsleesÓvlejes ÙeceÙelÙes<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=leesÓÂ<šes

õ<šeÓßegle: ßeesleeÓcelees cevleeÓefJe%elees efJe%eelee~ veevÙeesÓleesÓefmle

õ<še veevÙeesÓleesÓefmle ßeeslee veevÙeesÓleesÓefmle cevlee veevÙeesÓleesÓefmle

efJe%eelew<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=leesÓleesvÙeoeleË lelees nesöeuekeâ

Dee®efCe®hejjece~ ~~ 3-7-23~~

Ùees jsleefme efle<"ved jslemeesÓvlej:, Ùeb jslees ve Jeso, ÙemÙe jsle: Mejerjced, Ùees jsleesÓvlejes ÙeceÙeefle, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:, DeÂ<še õ<še, Deßegle: ßeeslee, Decelees cevlee, DeefJe%elees efJe%eelee~ veevÙeesÓleesÓefmle õ<še, veevÙeesÓleesÓefmle ßeeslee, veevÙeesÓleesÓefmle cevlee, veevÙeesÓleesÓefmle efJe%eeled, S<e le DeelceeÓvleÙee&cÙece=le:, DeleesvÙeoele&ced, lelees nesöeuekeâ Dee®efCe®hejjece~ ~~ 3-7-23~~

pees, JeerÙe& ceW jnvesJeeuee ‘JeerÙe&’ kesâ Yeerlej nw, efpemes ‘JeerÙe&’ veneR peevelee, ‘JeerÙe&’ efpemekeâe Mejerj nw Deewj pees Yeerlej jnkeâj ‘JeerÙe&’ keâes efveÙece ceW jKelee nw, Jen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~

Jen efoKeeF& ve osssvesJeeuee efkeâvleg osKeves Jeeuee nw, megveeF& ve osvesJeeuee efkeâvleg megvevesJeeuee nw, ceveve keâe efJe<eÙe ve nesves Jeeuee efkeâvleg ceveve keâjvesJeeuee nw Deewj efJeMes<eleÙee %eele ve nesvesJeeuee efkeâvleg efJeMes<e™he mes peevevesJeeuee nw~ Ùen legcneje Deelcee DevleÙee&ceer Dece=le nw~ Fmemes efYevve meye veeMeJeeved nw~ Fmekesâ heMÛeeled De®Ce keâe heg$e Göeuekeâ Ûeghe nes ieÙee~ ~~ 3-7-23~~

~~ Fefle mehleceb yeÇeÿeCeced ~

~~ meeleJeeB yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- De<šceb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

Dee"JeeB yeÇeÿeCe

--------

(ieeieear yeÇeÿeCe : ieeieea-Ùee%eJeukeäÙe ceW hegve: Meem$eeLe&)

-------------------------------

‘De#ejyeÇÿe’ (DeefJeveeMeer) keâes peeves efyevee,

pees Fme ueeskeâ mes peeles nQ, Jes ‘ke=âheCe’ nQ

efkeâvleg pees Fmes peevekeâj Fme ueeskeâ mes

ØeÙeeCe keâjles nQ, Jes ‘yeÇeÿeCe’ nQ

--------------------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ Dee"JeW yeÇeÿeCe ceW JeÛekeävegmeglee ieeieea hegve: cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes oes ØeMve hetÚleer nQ~ ojDemue, ‘DevleÙee&ceer’ kesâ mecyevOe ceW megvekeâj JeÛekeäveg heg$eer kesâ ceve ceW ‘DevleÙee&ceer’ kesâ Megæ mJe™he keâes peeveves keâer efpe%eemee hewoe ngF& Deewj Jen cenef<e& mes hegve: ØeMve hetÚvee ØeejcYe keâj osleer nQ~ leye cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ Ùes ØeMve ‘De#ejyeÇÿe’ mes mecyeefvOele nQ Deewj pees Fme ‘De#ejyeÇÿe’ keâes ve peevekeâj Fme ueeskeâ ceW Ùe%e Deeefo keâce&keâeC[ keâjlee nw, lehe keâjkesâ hegCÙe Deefpe&le keâjlee nw, Jen-meye veeMeJeeved nw~ Fme ‘De#ejyeÇÿe’ (DeefJeveeMeer) keâes peeves efyevee, pees Fme ueeskeâ mes peeles nQ, Jes ‘ke=âheCe’ nQ efkeâvleg pees Fmes peevekeâj Fme ueeskeâ mes ØeÙeeCe keâjles nQ, Jes ‘yeÇeÿeCe’ nQ~ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe keânles nQ efkeâ ‘De#ejyeÇÿe’ mJeÙeb Âef<š keâe efJe<eÙe veneR nw efkeâvleg meYeer keâes osKeves Jeeuee nw~

-----------------------------------

DeLe n JeeÛekeävegJÙegJeeÛe, yeÇeÿeCee YeieJevlees nvleenefceceb Éew

ØeMveew Øe#Ùeeefce, leew Ûesvces Je#Ùeefle ve Jew peeleg Ùeg<ceekeâefceceb

keâefMÛeodyeÇÿeesÅeb peslesefle~ he=ÛÚ ieeieeaefle~ ~~ 3-8-1~~

ieeieea ves keâne—‘hetpÙe yeÇeÿeCeieCe! Deye ceQ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes oes ØeMve hetÚtBieer~ Ùeefo Ùes cesjs Gve ØeMveeW keâe Gòej os oWies lees DeeheceW mes keâesF& Yeer FvnW ‘yeÇÿemecyevOeer’ Jeeo ceW veneR peerle mekesâiee~ ieeieea keâer yeele megvekeâj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘DeÛÚe ieeefie&! hetÚes’~ ~~ 3-8-1~~

mee nesJeeÛeenb Jew lJee Ùee%eJeukeäÙe ÙeLee keâeMÙees Jee Jewosnes Jees«eheg$e GppÙeb OevegjefOepÙeb ke=âlJee Éew yeeCeJevleew mehelveeefleJÙeeefOevees nmles ke=âlJeesheesefòe<"sosJecesJeenb lJee ÉeYÙeeb ØeMveeYÙeecegheesomLeeced~leew ces yeÇtnerefle~ he=ÛÚ ieeieeaefle~ ~~ 3-8-2~~

mee nesJeeÛe, Denb Jew lJee Ùee%eJeukeäÙe ÙeLee keâeMÙees Jee Jewosnes Jees«eheg$e GppÙeb OevegjefOepÙeb ke=âlJee Éew yeeCeJevleew mehelveeefleJÙeeefOevees nmles ke=âlJeesheesefòe<"sled, SJecesJeenb lJee ÉeYÙeeb ØeMveeYÙeecegheesomLeeced~leew ces yeÇtnerefle~ he=ÛÚ ieeieeaefle~ ~~ 3-8-2~~

ieeieea ves hetÚe—‘ns cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe! efpeme Øekeâej keâeMeer Ùee efJeosn keâe jnvesJeeuee keâesF& Jeerj-JebMepe ØelÙebÛeenerve Oeveg<e hej ØelÙebÛee ÛeÌ{ekeâj Me$egDeeW keâes DelÙevle heerÌ[e osvesJeeues oes yeeCe neLe ceW ueskeâj KeÌ[e neslee nw, Gmeer Øekeâej ceQ oes ØeMve ueskeâj Deehekesâ mece#e GheefmLele nesleer ntB, Deehe cegPes Gvekeâe Gòej oes~’

‘cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘DeÛÚe ieeefie&! hetÚes~’ ~~ 3-8-2~~

mee nesJeeÛe ÙeotOJeË Ùee%eJeukeäÙe efoJees ÙeoJeekeähe=efLeJÙee Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles

keâefmce Bd mleoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-3~~

mee nesJeeÛe, ÙeotOJeË Ùee%eJeukeäÙe efoJe:, ÙeoJeekedâ he=efLeJÙe:, Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces, ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles,

keâefmcebmleoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-3~~

ieeieea vess hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! pees ‘Åegueeskeâ’ (mJeie&ueeskeâ) mes Thej nw, pees he=LJeer mes veerÛes nw Deewj pees Åegueeskeâ leLee he=LJeer kesâ ceOÙe ceW nw Deewj mJeÙeb Yeer pees Ùen Åegueeskeâ Deewj he=LJeer nQ leLee efpevnW ‘Yetle, Jele&ceeve Deewj YeefJe<Ùe’ keânles nQ, Jes efkeâmeceW Deesle-Øeesle nQ?’ ~~ 3-8-3~~

me nesJeeÛe ÙeotOJeË ieeefie& efoJees ÙeoJeekeähe=efLeJÙee Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles

DeekeâeMes leoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-4~~

me nesJeeÛe, ÙeotOJeË ieeefie& efoJe:, ÙeoJeekedâ he=efLeJÙee, Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces, ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles,

DeekeâeMes leoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-4~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! pees Åegueeskeâ (mJeie&) mes Thej, he=LJeer mes veerÛes leLee pees Åegueeskeâ SJeb he=LJeer kesâ ceOÙe ceW nQ leLee efpevnW ‘Yetle, Jele&ceeve SJeb YeefJe<Ùe’ keânles nQ, Jes meYeer ‘DeekeâeMe’ ceW Deesle-Øeesle nQ~ ~~ 3-8-4~~

mee nesJeeÛe vecemlesÓmleg Ùee%eJeukeäÙe Ùees ce Sleb JÙeJeesÛeesÓhejmcew

OeejÙemJesefle~ he=ÛÚ ieeieeaefle~ ~~ 3-8-5~~

mee nesJeeÛe, vecemlesÓmleg Ùee%eJeukeäÙe Ùees ce Sleb JÙeJeesÛe:, Dehejmcew

OeejÙemJesefle~ he=ÛÚ ieeieeaefle~ ~~ 3-8-5~~

ieeieea ves keâne—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! Deehekeâes vecemkeâej nw, pees Deeheves cesjs Fme ØeMve keâe Gòej os efoÙee~ Deye Deehe cesjs otmejs ØeMve keâe Gòej osves kesâ efueS lewÙeej nes peeFS~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘DeÛÚe ieeefie&! hetÚes~’ ~~ 3-8-5~~

mee nesJeeÛe ÙeotOJeË Ùee%eJeukeäÙe efoJees ÙeoJeekedâ he=efLeJÙee: Ùeovleje ÅeeJeehe=efLeJeer Fces ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛesÛe#eles keâefmce Bd mleoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-6~~

mee nesJeeÛe, ÙeotOJeË Ùee%eJeukeäÙe efoJe:, ÙeoJeekedâ he=efLeJÙee:, Ùeovleje ÅeeJeehe=efLeJeer Fces, ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛesÛe#eles, keâefmcebmleoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ ~~ 3-8-6~~

ieeieea ves hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! pees ‘Åegueeskeâ’ (mJeie&ueeskeâ) mes Thej nw, pees he=LJeer mes veerÛes nw Deewj pees Åegueeskeâ leLee he=LJeer kesâ ceOÙe ceW nw Deewj mJeÙeb Yeer pees Ùes Åegueeskeâ Deewj he=LJeer nQ leLee efpevnW ‘Yetle, Jele&ceeve Deewj YeefJe<Ùe’ keânles nQ— Jes efkeâmeceW DeesleØeesle nQ?’ ~~ 3-8-6~~

me nesJeeÛe ÙeotOJeË ieeefie& efoJees ÙeoJeekeähe=efLeJÙee Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles

DeekeâeMe SJe leoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ keâefmcevveg

KeuJeekeâeMe Deesle#e ØeesleMÛesefle~ ~~ 3-8-7~~

me nesJeeÛe, ÙeotOJeË ieeefie& efoJe:, ÙeoJeekedâ he=efLeJÙee:, Ùeovleje

ÅeeJeehe=efLeJeer Fces, ÙeodYetleb Ûe YeJeÛÛe YeefJe<ÙeÛÛeslÙeeÛe#eles

DeekeâeMe SJe leoesleb Ûe Øeesleb Ûesefle~ keâefmcevveg

KeuJeekeâeMe Deesle#e ØeesleMÛesefle~ ~~ 3-8-7~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ns ieeefie&! pees Åegueeskeâ mes Thej, he=LJeer mes veerÛes Deewj pees Åegueeskeâ SJeb he=LJeer kesâ ceOÙe ceW nw Deewj mJeÙeb Yeer pees Ùes Åegueeskeâ Deewj he=LJeer nQ leLee efpevnW ‘Yetle, Jele&ceeve Deewj YeefJe<Ùe keânles nQ’ Jes meYeer DeekeâeMe ceW Deesle-Øeesle nQ~’

ieeieea ves hetÚe—‘efkeâvleg Ùen DeekeâeMe efkeâme ceW Deesle-Øeesle nw?’ ~~ 3-8-7~~

me nesJeeÛewleÉw leo#ej: ieeefie& yeÇeÿeCee DeefYeJeoefvle, DemLetueceveCJeÜmJeceoerIe&ce ueesefnleceœesnceÛÚeÙeceleceeÓJeeÙJeveekeâeMe cemeÁb DeÛe#eg<keâceßees$eceJeeied DeceveesÓlespemkeâceØeeCececegKececee$eb Devevlejceyee¢eb ve leoMveeefle efkebâ Ûeve ve leoMveeefle keâMÛeve~ ~~ 3-8-8~~

me nesJeeÛe, SleÉw leo#ej:, ieeefie& yeÇeÿeCee DeefYeJeoefvle, DemLetueceveCJeÜmJeceoerIe&ceueesefnleceœesnceÛÚeÙeceleceeÓJeeÙJeveekeâeMe cemeÁb DeÛe#eg<keâceßees$eceJeeiedDeceveesÓlespemkeâceØeeCececegKececee$eb Devevlejceyee¢eb ve leoMveeefle efkebâ Ûeve ve leoMveeefle keâMÛeve~ ~~ 3-8-8~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—ns ieeefie&! Fme leòJe keâes yeÇÿe keâes peeveves Jeeues ‘De#ej’ (DeefJeveeMeer) keânles nQ; Jen ve ceesše nw, ve heleuee nw, ve Úesše nw, ve yeÌ[e nw, ve Deefive keâer lejn ueeue nw, ve õJÙe nw, ve ÚeÙee nw, ve lece (DevOekeâej) nw, ve JeeÙeg nw, ve DeekeâeMe nw, ve mebie (efkeâmeer kesâ meeLe) nw, ve jme nw, ve ievOe nw, ve ves$e nw, ve keâeve nw, ve JeeCeer nw, ve ceve nw, ve lespe nw, ve ØeeCe nw, ve cegKe nw, ve ceehe nw, GmeceW ve Devoj nw, ve yeenj nw~ ve Jen efkeâmeer keâes Yeesielee nw Deewj ve ner Gmes keâesF& Yeesie mekeâlee nw~~~ 3-8-8~~

SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& metÙee&Ûevõcemeew efJeOe=leew

efle<"le SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& ÅeeJeehe=efLeJÙeew

efJeOe=les efle<"le SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie&

efveces<ee cegntlee& Denesje$eeCÙeOe&ceemee ceemee $e+leJe: mebJelmeje Fefle

efJeOe=leeefmle<"vlÙeslemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& ØeeÛÙeesÓvÙee

veÅe: mÙevovles MJeslesYÙe: heJe&lesYÙe: ØeleerÛÙeesÓvÙee Ùeeb Ùeeb

Ûe efoMecevJeslemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& oolees ceveg<Ùee:

ØeMe Bdmeefvle Ùepeceeveb osJee oJeeA efhelejesÓvJeeÙeòee:~ ~~ 3-8-9~~

SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& metÙee&Ûevõcemeew efJeOe=leew

efle<"le SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& ÅeeJeehe=efLeJÙeew

efJeOe=les efle<"le:, SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie&

efveces<ee cegntlee& Denesje$eeCÙeOe&ceemee ceemee $e+leJe: mebJelmeje Fefle

efJeOe=leeefmle<"efvle, SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& ØeeÛÙeesÓvÙee

veÅe: mÙevovles MJeslesYÙe: heJe&lesYÙe:, ØeleerÛÙeesÓvÙee:, Ùeeb Ùeeb

Ûe efoMeceveg:, SlemÙe Jee De#ejmÙe ØeMeemeves ieeefie& oolees ceveg<Ùee:

ØeMebmeefvle, Ùepeceeveb osJee:, oJeeA efhelejesÓvJeeÙeòee:~ ~~ 3-8-9~~

-----------------------------------

ns ieeefie&! mJeie& Deewj he=LJeer efJeMes<e™he

mes Fme De#ej kesâ ner ØeMeemeve keâes ner

OeejCe efkeâS ngS efmLeefle jnles nQ

Ùeeveer mJeie& Deewj he=LJeer hej Yeer Fmeer

De#ej keâe Meemeve Ûeuelee nw~

-------------------------

ns ieeefie&! metÙe& Deewj Ûevõcee efJeMes<e-™he mes Fme De#ej kesâ ner ØeMeemeve keâes OeejCe efkeâS ngS efmLele jnles nQ Ùeeveer metÙe& Deewj Ûevõcee hej Fmeer De#ej keâe ØeMeemeve nw~

ns ieeefie&! Åegueeskeâ (mJeie&ueeskeâ) Deewj he=LJeer efJeMes<e™he mes Fme De#ej kesâ ner ØeMeemeve keâes ner OeejCe efkeâS ngS efmLeefle jnles nQ Ùeeveer mJeie& Deewj he=LJeer hej Yeer Fmeer De#ej keâe Meemeve Ûeuelee nw~ ns ieeefie&! efveces<e, cegntle&, efove-jele, DeOe&-ceeme (Megkeäue Deewj ke=â<Ce he#e), ceeme, $e+leg Deewj mebJelmej efJeMes<e™he mes Fme De#ej kesâ ner ØeMeemeve keâes ner OeejCe efkeâS ngS efmLele jnles nQ Ùeeveer Fve meye hej Yeer Fmeer De#ej keâe Meeme/ØeMeemeve nw~ ns ieeefie&! Fme De#ej kesâ ØeMeemeve ceW ner hetJe&Jeeefnveer SJeb DevÙe veefoÙeeB MJesle-heJe&leeW (ye]heâeaues heneÌ[eW) mes yenleer nQ leLee DevÙe heefMÛeceJeeefnveer veefoÙeeB efpeme-efleme efoMee ceW yenves ueieleer nQ~ ns ieeefie&! Fme De#ej kesâ ner ØeMeemeve ceW ceveg<Ùe oelee keâer ØeMebmee keâjles nQ leLee osJeieCe Ùepeceeve kesâ Devegiele (heerÚs ÛeuevesJeeues) nesles nQ Deewj efhele=ieCe oJeeanesce (pees ve efkeâmeer keâer Øeke=âefle keâe nes, ve efJeke=âefle keâe nes—Gmes ‘oJeeanesce’ keânles nQ) kesâ Devegiele nesles nQ~ ~~ 3-8-9~~

Ùees Jee Sleo#ejb ieeiÙe&efJeefolJeeÓefmce Bd uueeskesâ pegnesefle

Ùepeles lehemlehÙeles yentefve Je<e&menœeeCÙevleJeosJeemÙe

leodYeJeefle ueeskeâes YeJeefle Ùees Jee Sleo#ejb

ieeiÙe&efJeefolJeeÓmceeuueeskeâelØewefle me ke=âheCeesÓLe Ùe

Sleo#ejb ieeefie& efJeefolJeeÓmceeuueeskeâelØewefle me yeÇeÿeCe:~ ~~ 3-8-10~~

Ùees Jee Sleo#ejb ieeiÙe&efJeefolJeeÓefmcebuueeskesâ pegnesefle

Ùepeles lehemlehÙeles yentefve Je<e&menœeeefCe, DevleJeosJeemÙe

leodYeJeefle, ueeskeâes YeJeefle Ùees Jee Sleo#ejb

ieeiÙe&efJeefolJeeÓmceeuueeskeâelØewefle me ke=âheCe:, DeLe Ùe

Sleo#ejb ieeefie& efJeefolJeeÓmceeuueeskeâelØewefle me yeÇeÿeCe:~ ~~ 3-8-10~~

ns ieeefie&! pees keâesF& Fme ueeskeâ ceW Fme De#ej keâes ve peevekeâj nJeve keâjlee nw, Ùe%e keâjlee nw Deveskeâ menœe Je<e& heÙe&vle lehe keâjlee nw, Gmekeâe Jen meye keâce& veeMeJeeved (efpemekeâe Devle Ùee veeMe nes) ner neslee nw~ pees keâesF& Yeer Fme De#ej keâes efyevee peeves Fme ueeskeâ mes cejkeâj peelee nw, Jen ke=âheCe (oerve-oÙee keâe hee$e) nw Deewj ns ieeefie&! pees Fme De#ej keâes peevekeâj Fme ueeskeâ mes cejkeâj peelee nw, Jen yeÇeÿeCe nw Ùeeveer yeÇÿe keâes peeveves Jeeuee nw~ ~~ 3-8-10~~

leÉe Sleo#ejb ieeiÙe&Â<šb õ<š=ßegle Bd ßeesl$eceleb

cev$eefJe%eeleb efJe%eele= veevÙeoleesÓefmle õ<š= veevÙeoleesÓefmle

ßeesle= veevÙeoleesÓefmle cevle= veevÙeoleesÓefmle efJe%eel$esleefmcevveg

KeuJe#ejs ieeiÙee&keâeMe DeesleMJe ØeesleMÛesefle~ ~~ 3-8-11~~

leÉe Sleo#ejb ieeiÙe&Â<šb õ<š=, Deßegleb ßeesòe=, Deceleb

cevle=, DeefJe%eeleb efJe%eele=, veevÙeoleesÓefmle õ<š=, veevÙeoleesÓefmle

ßeesle=, veevÙeoleesÓefmle cevle=, veevÙeoleesÓefmle efJe%eele=, Sleefmcevveg

KeuJe#ejs ieeiÙee&keâeMe DeesleMJe ØeesleMÛesefle~ ~~ 3-8-11~~

ns ieeefie&! Ùen De#ej mJeÙeb ‘Âef<š’ keâe efJe<eÙe veneR nw, efkeâvleg õ<še nw~ ‘ßeJeCe’ keâe efJe<eÙe veneR nw efkeâvleg ßeeslee nw, ‘ceveve’ keâe efJe<eÙe veneR nw efkeâvleg ‘cevlee’ nw, mJeÙeb DeefJe%eele (Devepeevee-DevemecePee ngDee) jnkeâj otmejeW keâe efJe%eelee (peevekeâej, mecePeoej) nw~ Fmemes efYevve keâesF& cevlee veneR nw, Fmemes efYevve keâesF& efJe%eelee veneR nw~ ns ieeefie&! efveefMÛele ner Fme De#ej ceW ner DeekeâeMe Deesle-Øeesle nw~~~ 3-8-11~~

mee nesJeeÛe yeÇeÿeCee YeieJevlemleosJe yeng cevÙesOJeb ÙeomceevvecemkeâejsCe cegÛÙesOJeb ve Jew peeleg Ùeg<ceekeâefceceb keâefMÛeodyeÇÿeesÅeb peslesefle lelees n JeeÛekeävegJÙeghejjece~ ~~ 3-8-12~~

mee nesJeeÛe, yeÇeÿeCee YeieJevlemleosJe yeng cevÙesOJeb ÙeomceevvecemkeâejsCe cegÛÙesOJeced, ve Jew peeleg Ùeg<ceekeâefceceb keâefMÛeodyeÇÿeesÅeb peslesefle, lelees n JeeÛekeävegJÙeghejjece~ ~~ 3-8-12~~

leye efJeot<eer ieeieea ves keâne—‘hetpÙe yeÇeÿeCeieCe! Deehe ueesie Fmeer keâes yengle ceeveW efkeâ Fve Ùee%eJeukeäÙepeer mes Deehekeâes vecemkeâej Éeje ner Úgškeâeje efceue peeS~ DeeheceW-mes keâesF& Yeer keâYeer FvnW yeÇÿe-efJe<eÙekeâ Jeeo-ØeefleÙeesefielee ceW peerlevesJeeuee veneR nw~ leovevlej JeÛekeäveg keâer heg$eer ieeieea ceewve nes ieF&~ ~~ 3-8-12~~

~~ Fefle De<"ceb yeÇeÿeCeced ~

~~ Dee"JeeB yeÇeÿeCe meceehle ~~

µµµ

~~ßeer nefj~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod ~~

DeLe le=leerÙeesÓOÙeeÙe: -- veJeceb yeÇeÿeCeced

leermeje DeOÙeeÙe

----------

veewJeeB yeÇeÿeCe

--------

(MeekeâuÙe yeÇeÿeCe : MeekeâuÙe-Ùee%eJeukeäÙe mebJeeo)

---------------------------

Dee" Jemeg, iÙeejn ®õ, yeejn DeeefolÙe

—Ùes Fkeâòeerme osJeieCe nQ leLee Fvõ

Deewj Øepeeheefle meefnle Fvekeâer mebKÙee

leQleerme nesleer nw

--------

(meejebMe—‘ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod’ kesâ leermejs DeOÙeeÙe kesâ veewJeW yeÇeÿeCe ceW efJeoiOee MeekeâuÙe Deewj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ceOÙe ngS mebJeeo keâe efpe›eâ nw~ FmeceW efJeoiOee MeekeâuÙe cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes hetÚles nQ efkeâ osJelee keâewve nw, osJeleeDeeW keâer mebKÙee efkeâleveer nw? Fme yeÇeÿeCe ceW ‘Jemeg’, ‘®õ’, DeeefolÙe, Fvõ Deeefo kesâ yeejs ceW Deveskeâ ØeMveesòej nQ~

-------------------------------------

DeLe nwveb efJeoiOe: MeekeâuÙe: heØeÛÚ keâefle osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ me nwleÙewJe efveefJeoe Øeeflehesos ÙeeJevlees JewMJeosJemÙe efveefJeodÙegÛÙeles $eÙeMÛe $eer Ûe Melee $eÙeMÛe $eer Ûe menœeslÙeesefceefle nesJeeÛe keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ $eÙeefŒe Bd MeefolÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ <eef[lÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ $eÙe FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙÉeefJelÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙeOÙeOe& FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙeskeâ FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâleces les $eÙeMÛe $eer Ûe Mele $eÙeMÛe $eer Ûe menœesefle~ ~~ 3-9-1~~

DeLe nwveb efJeoiOe: MeekeâuÙe: heØeÛÚ, keâefle osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ me nwleÙewJe efveefJeoe Øeeflehesos, ÙeeJevlees JewMJeosJemÙe efveefJeodÙegÛÙeles $eÙeMÛe $eer Ûe Melee, $eÙeMÛe $eer Ûe menœesefle, Deesefceefle nesJeeÛe, keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ MeefolÙe, Deesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ <eef[lÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙesefle~ $eÙe FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙÉeefJelÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙeOÙeOe& FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâlÙesJe osJee Ùee%eJeukeäÙeslÙeskeâ FlÙeesefceefle nesJeeÛe~ keâleces les $eÙeMÛe $eer Ûe Mele $eÙeMÛe $eer Ûe menœesefle~ ~~ 3-9-1~~

Fmekesâ heMÛeeled cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe mes efJeoiOe MeekeâuÙe ves hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJeieCe nQ?’ cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Fme Deeies keâner peevesJeeueer efveefJeod mes ner Gvekeâer mebKÙee keâe Øeefleheeove efkeâÙee~ efpeleves JewMJeosJe keâer efveefJeod DeLee&led osJeleeDeeW keâer mebKÙee yeleevesJeeues cev$eheoeW ceW yeleueeÙes ieS nQ~ Jes leerve Deewj leerve meew leLee leerve menœe (leerve n]peej leerve meew Ún) nQ~ leye MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘leQleerme~’

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe ‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ún~’

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe ‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘leerve~’

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe ‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?

Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘oes’~

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe ‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?

Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘[sÌ{’~

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe ‘ns Ùee%eJeukeäÙe! efkeâleves osJe nQ?

Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Skeâ’~

MeekeâuÙe ves keâne—‘"erkeâ nw, Deewj efheâj hetÚe—‘ns Ùee%eJeukeäÙe!

Jes leerve leerve meew leerve leLee leerve menœe (leerve n]peej) leerve osJe keâewve-mes nQ?’ ~~ 3-9-1~~

me nesJeeÛe ceefnceeve SJew<eecesles $eÙeefm$e Bd MeòJesJe osJee Fefle~ keâleces les $eÙeefm$e Bd MeefolÙe<šew JemeJe SkeâeoMe ®õe ÉeoMeeÓÓefolÙeemles Skeâef$e Bd MeefovõMÛewJe ØepeeheefleMÛe $eÙeefm$e Bd MeeefJeefle~ ~~ 3-9-2~~

me nesJeeÛe, ceefnceeve SJew<eecesles, $eÙeefm$ebMeòJesJe osJee Fefle~ keâleces les $eÙeefm$ebMeefoefle, De<šew JemeJe:, SkeâeoMe ®õe:, ÉeoMeeefolÙee:, les Skeâef$ebMeled, FvõMÛewJe ØepeeheefleMÛe $eÙeefm$ebMeeefJeefle~ ~~ 3-9-2~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùes lees Fvekeâer ceefnceeSB/DeefYeJÙeefkeäleÙeeB ner nQ~ osJeieCe lees leQleerme ner nQ~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jes leQleerme osJe keâewve-mes nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Dee" Jemeg, iÙeejn ®õ, yeejn DeeefolÙe—Ùes Fkeâòeerme osJeieCe nQ leLee Fvõ Deewj Øepeeheefle meefnle Fvekeâer mebKÙee leQleerme nesleer nw~ ~~ 3-9-2~~

keâleces JemeJe FlÙeefiveMÛe he=efLeJeer Ûe JeeÙegMÛeevleefj#eb

ÛeeÓÓefolÙeMÛe ÅeewMÛe ÛevõceeMÛe ve#e$eeefCe Ûewles JemeJe

Sles<eg nerob Jemeg meJe& Bd efnleefceefle lemceeÉmeJe Fefle~ ~~ 3-9-3~~

keâleces JemeJe Fefle, DeefiveMÛe he=efLeJeer Ûe JeeÙegMÛe Devleefj#eb

ÛeeefolÙeMÛe ÅeewMÛe ÛevõceeMÛe ve#e$eeefCe Ûewles JemeJe,

Sles<eg nerob Jemeg meJe& Bd efnleefceefle lemceeÉmeJe Fefle~ ~~ 3-9-3~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jemeg efkeâleves nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Deefive, he=LJeer, JeeÙeg, Devleefj#e, DeeefolÙe, Åegueeskeâ (mJeie&), Ûevõcee Deewj ve#e$e— FvneR ceW Ùen mecemle peieled efveefnle nw, FmeerefueS FvnW ‘Jemeg’ keâne peelee nw~ ~~ 3-9-3~~

keâleces ®õe Fefle~ oMesces heg®<es ØeeCee DeelcewkeâeoMemles ÙeoeÓmceeÛÚjerjevcelÙee&ogl›eâecevlÙeLe jesoÙeefvle leÅeõesoÙeefvle lemceeõgõe Fefle~ ~~ 3-9-4~~

keâleces ®õe Fefle~ oMesces heg®<es ØeeCee DeelcewkeâeoMe:, les ÙeoemceeÛÚjerjevce lÙee&ogl›eâecevlÙeLe jesoÙeefvle, leÅeõesoÙeefvle lemceeõgõe Fefle~ ~~ 3-9-4~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘®õ keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘heg®<e ceW Ùes ome ØeeCe (FefvõÙeeB) Deewj iÙeejnJeeB ‘Deelcee’ (ceve) nw~ Ùes efpeme meceÙe Fme cejCeMeerue (veMJej) Mejerj mes yeenj efvekeâueles nQ, Gme meceÙe ®ueeles nQ; Dele: keäÙeeWefkeâ Ùes Mejerj mes yeenj efvekeâueles meceÙe Deheves mecyeefvOeÙeeW keâes ®ueeles nQ, FmeefueS ‘jesove’ kesâ keâejkeâ nesves mes ‘®õ’ keânueeles nQ~ ~~ 3-9-4~~

keâlece DeeefolÙee Fefle~ ÉeoMe Jew ceemee: mebJelmejmÙewle DeeefolÙee Sles nero Bd meJe&ceeooevee Ùeefvle les Ùeefoo Bd meJe&ceeooevee Ùeefvle lemceeoeefolÙee Fefle~ ~~ 3-9-5~~

keâlece DeeefolÙee Fefle~ ÉeoMe Jew ceemee: mebJelmejmÙe, Sle DeeefolÙee:, Sles neroced meJe&ceeooevee Ùeefvle, les Ùeefoob meJe&ceeooevee Ùeefvle lemceeoeefolÙee Fefle~ ~~ 3-9-5~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘DeeefolÙe keâewve nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘mebJelmej kesâ DeJeÙeJeYetle Ùes yeejn ceeme ner ‘DeeefolÙe’ nQ DeLee&led Skeâ Je<e& kesâ yeejn cenerves ner DeeefolÙe nQ; keäÙeeWefkeâ Ùen meyekeâes (ceveg<Ùe keâer DeeÙeg Deewj Gvekesâ keâceeX kesâ heâueeW keâes) «enCe keâjles ngS Ûeueles nQ, FmeefueS ‘DeeefolÙe’ nQ~ ~~ 3-9-5~~

keâlece Fvõ: keâlece: Øepeeheefleefjefle~ mleveefÙelvegjsJesvões Ùe%e: Øepeeheefleefjefle~ keâlece: mleveefÙelvegefjlÙeMeefveefjefle~ keâlecees Ùe%e Fefle~ heMeJe Fefle~ ~~ 3-9-6~~

keâlece Fvõ:, keâlece: Øepeeheefleefjefle~ mleveefÙelvegjsJesvõ:, Ùe%e: Øepeeheefleefjefle~ keâlece: mleveefÙelvegefjefle, ÙeMeefveefjefle~ keâlecees Ùe%e Fefle~ heMeJe Fefle~ ~~ 3-9-6~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Fvõ keâewve nw Deewj Øepeeheefle keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘‘efJeÅegle’ ner Fvõ nw Deewj ‘Ùe%e’ Øepeeheefle nw~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘efJeÅegle’ keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Deefive’ ner efJeÅegle nw~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Ùe%e’ keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùeeef%ekeâ heMeg’ ner Ùe%e nw~ ~~ 3-9-6~~

keâleces <eef[lÙeefiveMÛe he=efLeJeer Ûe JeeÙegMÛeevleefj#eb

ÛeeÓÓefolÙeMÛe ÅeewMÛewles <e[d Sles nero Bd meJeË <eef[efle~ ~~ 3-9-7~~

keâleces <eef[lÙed, DeefiveMÛe he=efLeJeer Ûe JeeÙegMÛeevleefj#eb

ÛeeefolÙeMÛe ÅeewMÛewles <e[d, Sles nerob meJeË <eef[efle~ ~~ 3-9-7~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Ún osJeieCe keâewve nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘Deefive, he=LJeer, JeeÙeg, Devleefj#e, DeeefolÙe Deewj Åegueeskeâ (mJeie&) — Ùes Ún ‘osJeieCe’ nQ~ Ùes ‘Jemeg’ Deewj leQleerme osJeleeDeeW kesâ ™he ceW ‘Deefive’ Deeefo Ún ner nQ~ ~~3-9-7~~

keâleces les $eÙees osJee Fefle Fce SJe $eÙees ueeskeâe S<eg nerces meJex osJee Fefle~ keâleceew leew Éew osJeeefJelÙevveb ÛewJe ØeeCeMÛesefle~ keâleceesÓOÙeOe& Fefle~ ÙeesÓÙeb heJele Fefle~ ~~ 3-9-8~~

keâleces les $eÙees osJee Fefle, Fce SJe $eÙees ueeskeâe:, S<eg nerces meJex osJee Fefle~ keâleceew leew Éew osJeeefJeefle, Devveb ÛewJe ØeeCeMÛesefle~ keâleceesÓOÙeOe& Fefle~ ÙeesÓÙeb heJele Fefle~ ~~ 3-9-8~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jes leerve osJe keâewve nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘Ùes leerve ueeskeâ ner leerve osJe nQ~1FvneR ceW Ùes meye osJe DevleYet&le nQ~ (1-- leerve ueeskeâ Deewj Gvekesâ leerve osJelee, FvneR Ún kesâ Devoj meye-kegâÚ Dee peelee nw, Mes<e meYeer 33 osJelee FvneR kesâ ™he nQ~)

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jes oes osJe keâewve nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Devve’ Deewj ‘ØeeCe’ ner oes osJe nQ~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘[sÌ{ osJe keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘pees Ùen ‘yenlee’ nw DeLee&led yenlee ngDee ‘JeeÙeg’ ner [sÌ{ osJe nw~ ~~ 3-9-8~~

leoengÙe&oÙeceskeâ FJewJe heJeles~ DeeLe keâLeceOÙeOe& Fefle~ Ùeoefmceefvveo Bd meJe&ceOÙeevOeexled lesveeOÙeOe& Fefle~ keâlece Skeâes osJe Fefle~ ØeeCe Fefle me yeÇÿe lÙeefolÙeeÛe#eles~ ~~ 3-9-9~~

leoeng:, ÙeodÙeceskeâ FJewJe heJeles~ DeeLe keâLeceOÙeOe& Fefle~ Ùeoefmceefvveob meJe&ceOÙeeOveexled, lesveeOÙeOe& Fefle~ keâlece Skeâes osJe Fefle~ ØeeCe Fefle me yeÇÿe lÙeefolÙeeÛe#eles~ ~~ 3-9-9~~

Fmeer hej Dee#eshe keâjles ngS MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Ùen pees ‘JeeÙeg’ nw, Skeâ ner mee yenlee nw, efheâj Ùen DeOÙeOe&-[sÌ{ efkeâme Øekeâej nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘keäÙeeWefkeâ Fmeer ceW Ùen meye $e+efæ keâes Øeehle neslee nw, FmeefueS Ùen DeOÙeOe& ([sÌ{) nw~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Skeâ osJe keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ØeeCe’ Jen yeÇÿe nw, Gmeer keâes ‘lÙeled’ Ssmee keânles nQ~ ~~ 3-9-9~~

he=efLeJÙesÙe ÙemÙeeÓÓÙeleveceefiveueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙe Bd Meejerj: me S<e~ JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJeleslÙece=leefceefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-10~~

he=efLeJÙesÙe ÙemÙeeÙeleveced, Deefiveueexkeâ:, ceveespÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeb Meejerj: me S<e~ JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle, Dece=leefceefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-10~~

MeekeâuÙe ves keâne—he=LJeer ner efpemekeâe Mejerj nw leLee Deefive ueeskeâ oMe&ve-Meefkeäle leLee ceve pÙeesefle, mebkeâuhe-efJekeâuhe keâe meeOeve nw, pees Gme nj Skeâ Deelcee kesâ hejce DeeßeÙe heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee (heefC[le) nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner heefC[le nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nessves keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘efpemes legce mechetCe& DeeOÙeeeflcekeâ keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes lees ceQ peevelee ntB~ Ùen pees Meejerj heg®<e nw, Jener Ùen nw~ MeekeâuÙe! Deewj yeesuees?’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘DeÛÚe, Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Dece=le~’ ~~ 3-9-10~~

keâece SJe ÙemÙeeÓÓÙeleve Bd ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙeb keâececeÙe: heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ efm$eÙe Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-11~~

keâece SJe ÙemÙeeÙeleveced, ùoÙeb ueeskeâ:, cevees pÙeesefleÙeex, Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeb keâececeÙe: heg®<e: me S<e:, JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ efm$eÙe Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-11~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘keâecevee-keâece’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ùoÙe ueeskeâ nw, ceve pÙeesefle nw— Gme JÙeefkeäle keâes pees Yeer mechetCe& keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner heefC[le nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nesvesss keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘efpemes legce mechetCe& DeeOÙeeeflcekeâ keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes lees ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen ‘keâececeÙe’ heg®<e nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘efm$eÙeeB~’ ~~ 3-9-11 ~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÓÓÙeleveb Ûe#egueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eb Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeemeeJeeefolÙes heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ melÙeefceefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-12~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÙeleveced, Ûe#egueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex, Jew leb heg®<eced efJeÅeelmeJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeemeeJeeefolÙes heg®<e: me S<e:, JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ melÙeefceefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-12~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘™he’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ‘ves$e’ ueeskeâ nQ Deewj ‘ceve’ pÙeesefle nw, pees Yeer Gme heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâes hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner heefC[le nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nessves keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘legce efpemes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes lees ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen ‘DeeefolÙe’ ceW heg®<e nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Gmekeâe osJelee keâewve nw?

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘melÙe’~ ~~ 3-9-12~~

DeekeâeMe SJe ÙemÙeeÓÓÙeleve Bd ßees$eb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙe Bd ßeew$eb Øeeefleßeglkeâ: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ efoMe Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-13~~

DeekeâeMe SJe ÙemÙeeÙeleveced, ßees$eb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex, Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeb ßeew$eb Øeeefleßeglkeâ: me S<e, JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ efoMe Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-13~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘DeekeâeMe’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ßees$e (keâeve) ueeskeâ nw Deewj ceve pÙeesefle nw, pees Yeer Gme heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nes, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner heefC[le nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nessves keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘legce efpemes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe keânles nes, Gme heg®<e keâes ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen megveves Jeeuee Deewj Gòej osvesJeeuee heg®<e nw, Ùener Jen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘efoMeeSB’~ ~~ 3-913~~

lece SJe ÙemÙeeÓÓÙeleve Bd ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJe efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙeb ÚeÙeeceÙe: heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ ce=lÙegefjefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-14~~

lece SJe ÙemÙeeÙeleveced, ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex, Jew leb heg®<eb efJe efJeÅeelmeJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeb ÚeÙeeceÙe: heg®<e: me S<e, JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ ce=lÙegefjefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-14~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘‘lece’ (DebOekeâej) ner efpemekeâe DeeÙeleve nw, ùoÙe ueeskeâ nw, ceve pÙeesefle nw, pees Yeer Gme heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner heefC[le nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nessves keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘legce efpemes mecemle DeeOÙeeeflcekeâ keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes lees ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen ‘ÚeÙeeceÙe’ heg®<e nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ce=lÙeg’~ ~~ 3-9-14~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÓÓÙeleveb Ûe#egueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙeceeoMex heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ Demegefjefle Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-15~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÙeleveced, Ûe#egueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeceeoMex heg®<e:, me S<e JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ Demegefjefle Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-15~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘ØekeâeMe™he’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ‘ves$e’ ueeskeâ nQ Deewj ‘ceve’ pÙeesefle nw, pees Yeer Gme heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner efJeÉeved nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘efpemes legce mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen DeeoMe& (ohe&Ce) kesâ Yeerlej nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj hetÚes~

MeekeâuÙe ves hetÚe—Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee —‘ØeeCe’~ ~~ 3-9-15~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÓÓÙeleveb ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙecehmeg heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ Je®Ce Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-16~~

™heeCÙesJe ÙemÙeeÙeleveced, ùoÙebueexkeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJeÅeelmeJe&mÙelceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙecehmeg heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ Je®Ce Fefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-16~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘peue’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ‘ùoÙe’ ueeskeâ nw, Deewj ‘ceve’ pÙeesefle nw, Gme heg®<e keâe pees Yeer mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner efJeÉeved nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘efpemes legce mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mecetn keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes lees ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen peue ceW heg®<e nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Je®Ce’~ ~~ 3-9-16~~

jsle SJe ÙemÙeeÓÓÙeleve Bd ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJe efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCe Bd, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<e Bd meJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeb ÙeceelLe Ùe SJeeÙeb heg$eceÙe: heg®<e: me S<e JeowJe MeekeâuÙe lemÙe keâe osJelesefle~ Øepeeheefleefjefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-17~~

jsle SJe ÙemÙeeÙeleveced, ùoÙeb ueeskeâes cevees pÙeesefleÙeex Jew leb heg®<eb efJe efJeÅeelmeJe&mÙeeÓÓlceve: hejeÙeCeced, me Jew Jesefolee mÙeeod Ùee%eJeukeäÙe~ Jeso Jee Denb leb heg®<eced meJe&mÙeelceve: hejeÙeCeced ÙeceelLe, Ùe SJeeÙeb heg$eceÙe: heg®<e: me S<e:, JeowJe MeekeâuÙe, lemÙe keâe osJelesefle~ Øepeeheefleefjefle nesJeeÛe~ ~~ 3-9-17~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘JeerÙe&’ ner efpemekeâe Mejerj nw, ‘ùoÙe’ ueeskeâ nw Deewj ‘ceve’ pÙeesefle nw, pees Yeer Gme heg®<e keâes mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe peevelee/ceevelee nw, Jener %eelee nw~ ns Ùee%eJeukeäÙe! legce lees efyevee peeves ner efJeÉeved nesves keâe DeefYeceeve keâj jns nes, efyevee peeves ner efJeÉeved nessves keâe Yeüce heeue jns nes~’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘efpemes legce mechetCe& DeOÙeelce keâeÙe&-keâjCe mebIeele keâe hejeÙeCe yeleueeles nes, Gme heg®<e keâes ceQ peevelee ntB~ pees Yeer Ùen ‘heg$e-™he’ heg®<e nw, Jener Ùen nw~ ns MeekeâuÙe! Deewj yeesuees~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Gmekeâe osJelee keâewve nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Øepeeheefle’~ ~~ 3-9-17~~

MeekeâuÙesefle nesJeeÛe Ùee%eJeukeäÙemlJee Bd efmJeefoces yeÇeÿeCee DeÁejeJeÙe#eCece›eâlee Fefle~ ~~ 3-9-18~~

MeekeâuÙesefle nesJeeÛe Ùee%eJeukeäÙe:, lJeeb efmJeefoces yeÇeÿeCee DeÁejeJeÙe#eCece›eâlee Fefle~ ~~ 3-9-18~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘ns MeekeâuÙe! Fve yeÇeÿeCeeW ves efveefMÛele ner legcnW Debieejs efvekeâeueves keâe efÛeceše yevee jKee nw~ ~~ 3-9-18~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe MeekeâuÙees Ùeefoob kegâ®he_Ûeeueeveeb yeÇeÿeCeevelÙeJeeoer: efkebâ yeÇÿe efJeÉeefveefle~ efoMees Jeso meosJee: meØeefle<"e Fefle~ ÙeeföMees JeslLeb meosJee: meØeefle<"e:~ ~~ 3-9-19~~

Ùee%eJeukeäÙesefle nesJeeÛe MeekeâuÙe:, Ùeefoob kegâ®he_Ûeeueeveeb yeÇeÿeCeevelÙeJeeoer:, efkebâ yeÇÿe efJeÉeefveefle~ efoMees Jeso meosJee: meØeefle<"e Fefle~ ÙeeföMees JeslLeb meosJee: meØeefle<"e:~ ~~ 3-9-19~~

MeekeâuÙe ves keâne—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! Ùen pees legce Fve kegâ® hee_ÛeeueosMeerÙe yeÇeÿeCeeW hej Dee#eshe keâjles nes, mees keäÙee legce mJeÙeb keâes ‘yeÇÿeJesòee’ mecePekeâj Ssmee keâj jns nes?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘cesje yeÇÿe-%eeve Ùen nw efkeâ ceQ osJelee Deewj Øeefle<"e kesâ meefnle efoMeeDeeW keâe %eeve jKelee ntB~’

MeekeâuÙe ves keâne—‘Ùeefo legce osJelee Deewj Øeefle<"e kesâ meefnle efoMeeDeeW keâes peeveles nes yeleeDees!’ ~~ 3-9-19~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb ØeeÛÙeeb efoMÙemeerlÙeeefolÙeosJele Fefle~ me DeeefolÙe: keâefmcevØeefleef<"le Fefle~ Ûe#eg<eerefle~ keâefmcevveg Ûe#eg: Øeefleef<"leefceefle~ ™hesef<Jeefle Ûe#eg<ee efn ™heeefCe heMÙeefle~ keâefmcevveg ™heeefCe Øeefle<"eveerefle~ ùoÙe Fefle nesJeeÛe ùoÙesve efn ™heeefCe peeveeefle ùoÙes ¢esJe ™heeefCe Øeefleef<"leeefve YeJevleerlÙesJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-20~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb ØeeÛÙeeb efoMÙemeerefle, DeeefolÙeosJele Fefle~ me DeeefolÙe: keâefmceved Øeefleef<"le Fefle~ Ûe#eg<eerefle~ keâefmcevveg Ûe#eg: Øeefleef<"leefceefle~ ™hesef<Jeefle, Ûe#eg<ee efn ™heeefCe heMÙeefle~ keâefmcevveg ™heeefCe Øeefle<"eveerefle~ ùoÙe Fefle nesJeeÛe, ùoÙesve efn ™heeefCe peeveeefle, ùoÙes ¢esJe ™heeefCe Øeefleef<"leeefve YeJevleerefle, SJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-20~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—Fme hetJe& efoMee ceW legce efkeâme osJelee mes Ùegkeäle nes?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—JeneB ceQ ‘DeeefolÙe’ (metÙe&) osJelee Ùes Ùegkeäle nBt~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jen ‘DeeefolÙe’ (metÙe&) efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ves$e ceW’~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘ves$e efkeâmeceW Øeefleef<"le nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘™heeW ceW’, keäÙeeWefkeâ heg®<e ves$e mes ner ‘™heeW’ keâes osKelee nw~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘™he’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ùoÙe ceW’, keäÙeeWefkeâ heg®<e ùoÙe mes ner ™heeW keâes peevelee nw~ Dele: ùoÙe ceW ner ™he Øeefleef<"le nw~’

MeekeâuÙe ves keâne—‘‘ns Ùee%eJeukeäÙe! Ùen yeele Ssmeer ner nw Ùeeveer Deehe "erkeâ keân jns nQ~’ ~~ 3-9-20~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb oef#eCeeÙeeb efoMÙemeerefle~ ÙeceosJele Fefle~ me Ùece: keâefmcevØeefleef<"le Fefle~ Ùe%e Fefle~ keâefmcevveg Ùe%e: Øeefleef<"le Fefle~ oef#eCeeÙeeefceefle~ keâefmcevveg oef#eCee Øeefleef<"lesefle ßeæeÙeeefceefle Ùeoe ¢esJe ßeæòesÓLe oef#eCeeb ooeefle ßeæeÙee Bd ¢esJe oef#eCee Øeefleef<"lesefle keâefmcevveg ßeæe Øeefleef<"lesefle ùoÙe Fefle nesJeeÛe ùovesve efn ßeæeb peeveeefle ùoÙes ¢esJe ßeæe Øeefleef<"lee YeJeleerlÙesJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-21~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb oef#eCeeÙeeb efoMÙemeerefle~ ÙeceosJele Fefle~ me Ùece: keâefmcevØeefleef<"le Fefle~ Ùe%e Fefle~ keâefmcevveg Ùe%e: Øeefleef<"le Fefle~ oef#eCeeÙeeefceefle~ keâefmcevveg oef#eCee Øeefleef<"lesefle, ßeæeÙeeefceefle, Ùeoe ¢esJe ßeæòesÓLe oef#eCeeb ooeefle, ßeæeÙeeb ¢esJe oef#eCee Øeefleef<"lesefle, keâefmcevveg ßeæe Øeefleef<"lesefle, ùoÙe Fefle nesJeeÛe, ùovesve efn ßeæeb peeveeefle ùoÙes ¢esJe ßeæe Øeefleef<"lee YeJeleerefle, SJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-21~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Fme oef#eCe efoMee ceW legce keâewve-mes osJelee Jeeues nes?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ÙeceosJelee’~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jen ÙeceosJelee efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Ùe%e ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Ùe%e efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘oef#eCee ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘oef#eCee efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ßeæe ceW, keäÙeeWefkeâ peye heg®<e ßeæe keâjlee nw, leYeer oef#eCee oslee nw~ Dele: ‘ßeæe’ ceW ner oef#eCee Øeefleef<"le nw~’

MeekeâuÙe ves cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ Gòej mes meleg<š neskeâj keâne—‘ns Ùee%eJeukeäÙe Ùen yeele Ssmeer ner nw, Deehekesâ JeÛeve melÙe nQ~’ ~~ 3-9-21~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb ØeleerÛÙeeb efoMÙemeerefle~ Je®CeosJele Fefle~ me Je®Ce: keâefmceved Øeefleef<"le FlÙeefhmJeefle~ keâefmcevveJeehe: Øeefleef<"lesefle jslemeerefle~ keâefmcevveg jsle: Øeefleef<"lesefle Fefle ùoÙe Fefle lemceeoefhe Øeefle™heb peeleceengù&oÙeeefoJe me=hlees ùoÙeeefoJe efveefce&le Fefle ùoÙes ¢esJe jsle: Øeefleef<"leb YeJeleerlÙesJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-22~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb ØeleerÛÙeeb efoMÙemeerefle~ Je®CeosJele Fefle~ me Je®Ce: keâefmceved Øeefleef<"le Fefle~ DeefhmJeefle~ keâefmcevveJeehe: Øeefleef<"lesefle, jslemeerefle~ keâefmcevveg jsle: Øeefleef<"le Fefle~ ùoÙe Fefle, lemceeoefhe Øeefle™heb peeleceeng:, ùoÙeeefoJe me=hle:, ùoÙeeefoJe efveefce&le Fefle, ùoÙes ¢esJe jsle: Øeefleef<"leb YeJeleerefle, SJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-22~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Fme heefMÛece-efoMee ceW legce keâewve-mes osJelee Jeeues nes?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Je®Ce osJelee’~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jen Je®Ce osJelee efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘peue ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘peue efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘JeerÙe& ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘JeerÙe& efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ùoÙe ceW! Fmeer mes efhelee kesâ Deveg™he Glhevve ngS heg$e keâes ueesie keânles nQ efkeâ Ùen ceevees efhelee kesâ ùoÙe mes ner efvekeâuee nw, ceevees efhelee kesâ ùoÙe mes ner yevee nw, keäÙeeWefkeâ ùoÙe ceW JeerÙe& efmLele jnlee nw~’

MeekeâuÙe ves mevleg<š nesles ngS keâne—‘ns Ùee%eJeukeäÙe! Ùen yeele Ssmeer ner nw, pewmeer Deehe yelee jns nQ~ ~~ 3-9-22~~

efkeâvosJeleesÓmÙeecegoerÛÙeeb efoMÙemeerefle~ meesceosJele Fefle~ me meesce: keâefmcevØeefleef<"le Fefle~ oer#eeÙeeefceefle~ keâefmcevveg oer#ee Øeefleef<"lesefle, melÙe Fefle, lemceeoefhe oeref#eleceeng: melÙeb Jeosefle, melÙes ¢esJe oer#ee Øeefleef<"lesefle, keâefmcevveg melÙeb Øeefleef<"leefceefle, ùoÙe Fefle nesJeeÛe, ùoÙesve efn melÙeb peeveeefle, ùoÙes ¢esJe melÙeb Øeefleef<"leb YeJeleerefle, SJecesJewleod Ùee%eJeukeäÙe~ ~~ 3-9-23~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Fme Gòej-efoMee ceW legce efkeâme osJelee Jeeues nes?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘meesce osJelee~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jen meesce-osJelee’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘oer#ee ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘oer#ee efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘melÙe ceW! Fmeer mes ‘oeref#ele- heg®<e’ Ùen keânles nQ efkeâ ‘melÙe yeesuees’, keäÙeeWefkeâ melÙe ceW ner oer#ee Øeefleef<"le nw~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘melÙe efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ùoÙe ceW! keäÙeeWefkeâ heg®<e ùoÙe mes ner melÙe keâes peevelee nw, Dele: ùoÙe ceW ner melÙe Øeefleef<"le nw~’

cenef<e& kesâ Gòej mes mevleg<š neskeâj MeekeâuÙe ves keâne—‘Ùen yeele Ssmeer ner nw DeLee&led Deehekeâe Gòej mener nw~’ ~~ 3-9-23~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb OeÇgJeeÙeeb efoMÙemeerlÙeefiveosJele Fefle~ meesÓefive: keâefmcevØeefleef<"le Fefle JeeÛeerefle~ keâefmcevveg JeekeäØeefleef<"lesefle ùoÙe Fefle~ keâefmcevveg ùoÙeb Øeefleef<"leefceefle~ ~~ 3-9-24~~

efkeâvosJeleesÓmÙeeb OeÇgJeeÙeeb efoMÙemeerefle, DeefiveosJele Fefle~ meesÓefive: keâefmcevØeefleef<"le Fefle~ JeeÛeerefle~ keâefmcevveg Jeekedâ Øeefleef<"lesefle, ùoÙeb Fefle~ keâefmcevveg ùoÙeb Øeefleef<"leefceefle~ ~~ 3-9-24~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Fme OeÇgJee-efoMee ceW legce keâewve osJelee Jeeues nes?

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Deefive osJelee~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Jen Deefive efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘JeeCeer ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘JeeCeer efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ùoÙe ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘ùoÙe efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’ ~~ 3-9-24~~

Denefuuekesâefle nesJeeÛe Ùee%eJeuekeäÙees Ùe$ewleovÙe$eemcevcevÙeemew~ ÙeæŸesleovÙe$eemcelmÙeeled MJeevees JewveoÅegJe&Ùee Bd efme JewveefÉceOveerjefvveefle~ ~~ 3-9-25~~

Denefuuekesâefle nesJeeÛe Ùee%eJeuekeäÙe:, Ùe$ewleovÙe$eemcevcevÙeemew~ ÙeæŸesleovÙe$eemcelmÙeeled, MJeevees JewveoodÙeg:, JeÙeebefme JewveefÉceOveerjefvveefle~ ~~ 3-9-25~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—Denefuuekeâ (Øesle) ceW! efpeme meceÙe legce Fmes ncemes Deueie ceeveles nes, Gme meceÙe Ùeefo Ùen ncemes Deueie nes peeS lees Fmes kegâòes Kee peeSB DeLeJee keâesF& he#eer FmeceW ÛeeWÛe ceejkeâj Fmes ceLe [eues, ÛeeWÛe mes kegâÛeue [eues~ ~~ 3-9-25~~

keâefmcevveg lJeb Ûeelcee Ûe Øeefleef<"leew mLe Fefle~ ØeeCe Fefle~ keâefmcevve ØeeCe: Øeefleef<"le FlÙeheeve Fefle~ keâefmcevvJeheeve: Øeefleef<"le Fefle~ JÙeeve Fefle~ keâefmcevveg JÙeeve: Øeefleef<"le FlÙegoeve Fefle~ keâefmcevvetoeve: Øeefleef<"le Fefle~ meceeve Fefle~ me S<e vesefle veslÙeelceeÓie=¢ees veefn ie=¢elesÓMeerÙeex ve efn MeerÙe&lesÓmebiees ve efn mepÙelesÓefmelees ve JÙeLeles ve efj<ÙelÙesleevÙe<šeJeeÙeleveevÙe<šew ueeskeâe De<šew osJee De<šew heg®<ee:~ me Ùemleevheg®<eeefvve®¢e ØelÙeg¢eelÙe›eâeceled leb lJeewheefve<eob heg®<eb he=ÛÚeefce~ leb Ûesvces ve efJeJe#Ùeefme cetOee& les efJeheefle<Ùeleerefle~ le Bd n ve cesves MeekeâuÙemlemÙe n cetOee& efJeheheele Deefhe nemÙe heefjceesef<eCeesÓmLeervÙehepeÜÏjvÙevcevceevee:~ ~~ 3-9-26~~

keâefmcevveg lJeb Ûeelcee Ûe Øeefleef<"leew mLe Fefle~ ØeeCe Fefle~ keâefmcevve ØeeCe: Øeefleef<"le Fefle, Deheeve Fefle~ keâefmcevvJeheeve: Øeefleef<"le Fefle~ JÙeeve Fefle~ keâefmcevveg JÙeeve: Øeefleef<"le Fefle, Goeve Fefle~ keâefmcevvetoeve: Øeefleef<"le Fefle~ meceeve Fefle~ me S<e vesefle veslÙeelcee, Deie=¢ees veefn ie=¢eles, DeMeerÙeex ve efn MeerÙe&les, Demebiees ve efn mepÙeles, Deefmelees ve JÙeLeles, ve efj<Ùeefle, SleevÙe<šeJeeÙeleveeefve, De<šew ueeskeâe:, De<šew osJee:, De<šew heg®<ee:~ me Ùemleevheg®<eeefvve®¢e ØelÙeg¢eelÙe›eâeceled, leb lJeewheefve<eob heg®<eb he=ÛÚeefce~ leb Ûesvces ve efJeJe#Ùeefme, cetOee& les efJeheefle<Ùeleerefle~ leb n ve cesves MeekeâuÙe:, lemÙe n cetOee& efJeheheele, Deefhe nemÙe heefjceesef<eCeesÓmLeervÙehepeÜÏjvÙevcevceevee:~ ~~ 3-9-26~~

MeekeâuÙe ves hetÚe—legce ‘Mejerj’ Deewj ‘Deelcee’ (ùoÙe) efkeâmeceW Øeefleef<"le nes?

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘ØeeCe ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘ØeeCe’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nQ?

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Deheeve ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Deheeve’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘JÙeeve ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘JÙeeve’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nw?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘Goeve ceW~’

MeekeâuÙe ves hetÚe—‘Goeve’ efkeâmeceW Øeefleef<"le nQ?’

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gòej efoÙee—‘meceeve ceW~’

efpemekeâe ‘vesefle-vesefle’ keânkeâj JeCe&ve efkeâÙee ieÙee nw, Jen ‘Deelcee’ Deie=¢e nw Ùeeveer Gmes «enCe veneR efkeâÙee pee mekeâlee~ Jen ‘Deelcee’ DeMeerCe& nw Ùeeveer Gmes MeerCe& (ve<š) veneR efkeâÙee pee mekeâlee~ Jen ‘Deelcee’ Demebie nw Ùeeveer Gmes efkeâmeer mes mebÙegkeäle veneR efkeâÙee pee mekeâlee~ Jen ‘Deelcee’ Deefmele nw Ùeeveer Gmes JÙeefLele Deewj efnbefmele veneR efkeâÙee pee mekeâlee~

Ùes Dee" ‘he=LJeer’ Deeefo Mejerj nQ, Dee" ‘Deefive’ Deeefo ueeskeâ nQ, Dee" ‘Dece=le’ FlÙeeefo osJe nQ Deewj Dee" heg®<e nQ~ Jen pees Gve heg®<eeW keâes efveMÛeÙehetJe&keâ peevekeâj Gvekeâe Deheves ùoÙe ceW Ghemebnej keâjkesâ Deew<eefOekeâ-Oece& keâe Deefle›eâceCe efkeâS ngS nw, Gme Deewheefve<eod heg®<e keâes ceQ hetÚlee ntB; Ùeefo legce cegPes Gmekesâ yeejs ceW mhe<š™he mes ve yeleuee mekeâesies lees legcneje cemlekeâ efiej peeSiee~’ efkeâvleg MeekeâuÙe Gmes veneR peevelee Lee, FmeefueS efmej GÌ[ ieÙee~ Flevee ner veneR, Ûeesj-uegšsjs Gmekeâer nef[d[ÙeeW keâes kegâÚ Deewj mecePekeâj Ûegje ues ieS~ ~~ 3-9-26~~

DeLe nesJeeÛe yeÇeÿeCee YeieJevlees Ùees Je: keâeceÙeles me cee he=ÛÚleg meJex Jee cee he=ÛÚle Ùees Je: keâeceÙeles leb Je: he=ÛÚeefce meJee&vÙee Je: he=ÛÚeceerefle~ les n yeÇeÿeCee ve oOe=<eg:~ ~~ 3-9-27~~

DeLe nesJeeÛe, yeÇeÿeCee YeieJevlees Ùees Je: keâeceÙeles me cee he=ÛÚleg meJex Jee cee he=ÛÚle, Ùees Je: keâeceÙeles leb Je: he=ÛÚeefce, meJee&vÙee Je: he=ÛÚeceerefle~ les n yeÇeÿeCee ve oOe=<eg:~ ~~ 3-9-27~~

efheâj cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves keâne—‘hetpÙe yeÇeÿeCeieCe! DeeheceW-mes efpemekeâer FÛÚe nes Jen cegPemes ØeMve keâjs DeLeJee Deehe meYeer efceuekeâj cegPemes ØeMve keâjW DeLeJee Fmeer Øekeâej DeeheceW-mes efpemekeâer FÛÚe nes, Gmemes ceQ ØeMve keâjlee ntB Ùee Deehe meYeer mes ceQ ØeMve keâjlee ntB~ efkeâvleg Gve yeÇeÿeCeeW keâe meenme ve ngDee~ ~~ 3-9-27~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe kesâ ØeMve leevnwlew: Mueeskewâ: heØeÛÚ ÙeLee Je=#ees JevemheeflemleLewJe heg®<eesÓce=<ee lemÙe ueesceeefve heCee&efve lJeiemÙeeslheeefškeâe yeefn:~ ~~ 3-9-28 (1) ~~

leevnwlew: Mueeskewâ: heØeÛÚ—ÙeLee Je=#ees JevemheeflemleLewJe heg®<eesÓce=<ee lemÙe~ ueesceeefve heCee&efve, lJeiemÙeeslheeefškeâe yeefn:~ ~~ 3-9-28 (1) ~~

cenef<e& Ùee%eJeukeäÙe ves Gve yeÇeÿeCeeW mes Fve MueeskeâeW Éeje ØeMve efkeâÙee—

efpeme Øekeâej Jevemheefle, efJeMeeuelee Deeefo iegCeeW mes Ùegkeäle Je=#e neslee nw, Jewmee ner JeemleJe ceW ceveg<Ùe Yeer neslee nw DeLee&led efpeve OeceeX mes Ùegkeäle Je=#e neslee nw, heg®<e-peerJe keâe Mejerj Yeer Jewmee ner, GvneR OeceeX mes mechevve neslee nw, Ùen efyeuekegâue melÙe nw~ Je=#e kesâ heòes nesles nQ Deewj Gme heg®<e kesâ Mejerj ceW heòeeW keâer peien jesSB nesles nQ~ Gmekesâ Mejerj hej pees lJeÛee nw, Gmekeâer mecelee Fme Je=#e kesâ yeenjer Yeeie ceW Úeue mes nesleer nw~ ~~3-9-27~~ (1)

lJeÛe SJeemÙe ®efOejb ØemÙeefvo lJeÛe Glheš:~ lemceeòeole=CCeelØewefle

jmees Je=#eeefoJeeÓÓnleeled~ ~~ 3-9-28 (2) ~~

lJeÛe SJeemÙe ®efOejb ØemÙeefvo lJeÛe Glheš: lemceeòeole=CCeelØewefle

jmees Je=#eeefoJeenleeled~ ~~ 3-9-28 (2) ~~

Fme heg®<e keâer lJeÛee mes jkeäle efjmelee DeLeJee Ûetlee nw Deewj Je=#e keâer Yeer lJeÛee (Úeue) mes ieeWo efvekeâuelee nw~ Je=#e Deewj heg®<e keâer Fme meceevelee kesâ keâejCe efpeme Øekeâej DeeIeele ueieves hej Je=#e mes jme efvekeâuelee nw, Gmeer Øekeâej Ûeesš KeeÙes ngS heg®<e kesâ Mejerj mes jkeäle ØeJeeefnle neslee nw~ ~~ 3-9-28~~ (2)

cee Bd meevÙemÙe MekeâjeefCe efkeâveeš Bd mveeJe leeflmLejced~ DemLeervÙevlejlees oe™Ceer ceppee ceppeeshecee ke=âlee~ ~~ 3-9-28 (3) ~~

ceebmeevÙemÙe MekeâjeefCe, efkeâveešbd mveeJe, leeflmLejced~ DemLeervÙevlejlees oe™Ceer ceppee ceppeeshecee ke=âlee~ ~~ 3-9-28 (3) ~~

heg®<e kesâ Mejerj ceW ceebme neslee nw, Je=#e keâer Úeue kesâ Devoj vece& efÚuekesâ (Úeue keâe Yeerlejer DebMe) nesles nQ, heg®<e ceW mveeÙeg-peeue nessles nQ Deewj Je=#e ceW ‘jsMes’ nesles nQ~ Jes ‘jsMes’ mveeÙeg keâer ner YeeBefle efmLej nesles nQ~ heg®<e kesâ mveeÙeg-peeue kesâ Yeerlej pewmes nef[d[ÙeeB nesleer nQ, Jewmes ner Je=#eeW kesâ jsMeeW kesâ Yeerlej ‘keâe<"’ nw leLee ‘ceppee’ lees oesveeW ceW ner meceeve efveefMÛele keâer ieF& nw~ ~~ 3-9-28 (3)~~

ÙeodJe=#ees Je=keäCees jesnefle cetueevveJelej: hegve: celÙe&: efmJevce=lÙegvee Je=keäCe: keâmceevcetueelØejesnefle~ ~~ 3-9-28 (4) ~~

ÙeodJe=#ees Je=keäCees jesnefle cetueevveJelej: hegve:~ celÙe&: efmJevce=lÙegvee Je=keäCe: keâmceevcetueelØejesnefle~~ ~~ 3-9-28 (4) ~~

efkeâvleg Ùeefo Je=#e keâes keâeš efoÙee peelee nw lees Jen Deheves cetue mes oesyeeje Deewj Yeer veJeerve neskeâj Debkegâefjle nes peelee nw~ Fmeer Øekeâej Ùeefo ceveg<Ùe keâes ce=lÙeg keâeš [eues lees Jen efkeâme cetue mes Glhevve nesiee?

~~ 3-9-28 (4)~~

jsleme Fefle cee JeesÛele peerJelemlelØepeeÙeles Oeevee®n FJe Jew

Je=#eesÓ_pemee ØeslÙe mecYeJe:~ ~~ 3-9-28 (5) ~~

jsleme Fefle cee JeesÛele, peerJelemlelØepeeÙeles~ Oeevee®n FJe Jew

Je=#eesÓ_pemee ØeslÙe mecYeJe:~~ ~~ 3-9-28 (5) ~~

‘Jen JeerÙe& mes Glhevve neslee nw’ Ssmee cele keânes, keäÙeeWefkeâ JeerÙe& lees peerefJele heg®<e mes ner Glhevve neslee nw, ce=le heg®<e mes veneR~ Je=#e Yeer kesâJeue ‘leves’ mes ner veneR Glhevve neslee, efkeâvleg yeerpe mes Glhevve nesves Jeeuee Je=#e Yeer keâš peeves kesâ yeeo hegve: Debkegâefjle neskeâj Glhevve neslee nw, Ùen ØelÙe#e osKee ieÙee nw~ ~~ 3-9-28 (5)~~

ÙelmecetueceeJe=nsÙegJe&=#eb ve hegvejeYeJesled~ celÙe&:efmJevce=lÙegvee Je=keäCe: keâmceevcetueelØejesnefle~ ~~ 3-9-28 (6) ~~

ÙelmecetueceeJe=nsÙegJe&=#eb ve hegvejeYeJesled~ celÙe&:efmJevce=lÙegvee Je=keäCe: keâmceevcetueelØejesnefle~~ ~~ 3-9-28 (6) ~~

Ùeefo Je=#e keâes cetue DeLee&led peÌ[-meefnle GKeeÌ[ efoÙee peeS lees Jen efheâj Glhevve veneR nesiee; Fmeer Øekeâej Ùeefo ceveg<Ùe keâe ce=lÙeg Úsove keâj osb lees Jen efkeâme cetue mes Glhevve neslee nw? ~~ 3-9-28 (6)~~

peele SJe peeÙeles keâes vJesveb peveÙeslhegve: efJe%eeveceevevob yeÇÿe jeefleoe&leg:

hejeÙeCeb efle<"ceevemÙe leefÉo Fefle~ ~~ 3-9-28 (7) ~~

peele SJe, peeÙeles, keâes vJesveb peveÙeslhegve:~ efJe%eeveceevevob yeÇÿe, jeefleoe&leg: hejeÙeCeb, efle<"ceevemÙe leefÉo Fefle~~ ~~ 3-9-28 (7) ~~

Ùeefo Ssmee ceevees efkeâ heg®<e lees Glhevve nes ner ieÙee nw, Dele: efheâj Glhevve veneR neslee— lees Ùen "erkeâ veneR nw; keäÙeeWefkeâ Jen cejkeâj hegve: Glhevve neslee ner nw, Ssmeer oMee ceW ce=lÙeg kesâ heMÛeeled Fmes hegve: keâewve Glhevve keâjsiee?

Ùen ØeMve nw; yeÇeÿeCeeW ves Fmekeâe keâesF& Gòej veneR efoÙee, FmeefueS ßegefle mJeÙeb ner Gmekeâe efveoxMe keâjleer nw— efJe%eeve Deevevo yeÇÿe nw~ Jen Oeveoelee, keâce& keâjves Jeeues Ùepeceeve keâer hejce ieefle nw Deewj yeÇÿeefve<" yeÇÿeJesòee keâe Yeer hejce Deeßece nw~ ~~ 3-9-28 (7) ~~

~~ Fefle veJeceb yeÇeÿeCeced ~

~~ veewJeeB yeÇeÿeCe meceehle ~~

~~ Fefle ye=noejCÙekeâesheefve<eefo le=leerÙeesÓOÙeeÙe:~~

~~ ye=noejCÙekeâ Gheefve<eod keâe leermeje DeOÙeeÙe meceehle~~